تدوین الگوی ارزیابی شاخص‌های فرهنگ عمومی در دانشگاه‌ها

این پژوهش با هدف تدوین الگویی برای ارزیابی فرهنگ عمومی در دانشگاه‌ها و ارزیابی شاخص‌های مذکور در دانشگاه‌های دولتی شهر مشهد انجام شد. رویکرد پژوهشی در این تحقیق، روش آمیخته اکتشافی است. راهبرد پژوهش در بخش کیفی، روش تحلیل شبکه مضامین و در بخش کمی روش توصیفی‌‌پیمایشی است. ابزار پژوهش در بخش کیفی تحلیل اسناد و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان مسائل فرهنگی است که نمونه‌گیری در این بخش به روش هدفمند صورت گرفته ‌است. در بخش کمّی نیز از پرسش‌نامه‌ای مبتنی بر یافته‌های بخش کیفی استفاده شده است. جامعه آماری بخش کمّی این پژوهش شامل کلیه دانشجویان ورودی سال‌های 88 تا 91 دانشگاه‌های دولتی شهر مشهد است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه برآورد و از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم، نمونه آماری انتخاب شد. نتایج بخش کیفی تحقیق موجب شناسایی 44 مضمون پایه به‌عنوان شاخص‌های خرد پژوهش گردید که پس از خوشه‌بندی این مضامین در گروه‌های مشابه، ده مضمون سازمان‌دهنده شناسایی و به‌عنوان شاخص‌های کلان پژوهش انتخاب شدند. سپس از طریق روش تحلیل سلسله‌مراتبی ضریب اهمیت هریک از شاخص‌ها نیز مشخص شد. نتایج ارزیابی کمّی شاخص‌ها در دانشگاه‌های دولتی شهر مشهد نشان داد که میزان شاخص فرهنگی کل در طول حضور دانشجو در دانشگاه رو به کاهش است. همچنین بیشترین میزان همبستگی بین شاخص‌های هویت ملی و انقلابی وجود دارد و تنها همبستگی‌های منفی تحقیق نیز بین شاخص خانواده با شاخص سرمایه اجتماعی و مصرف فرهنگی است. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند برای ارزیابی وضعیت فرهنگ عمومی دانشجویان و جهت‌دهی به سیاست‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها توسط سیاست‌گذاران و مدیران فرهنگی حوزه آموزش عالی مورد استفاده و مبنای ارزیابی برنامه‌ریزی‌های فرهنگی قرار گیرد.

Developing a Model for Assessing Public Culture Indicators at Universities

The present study is aimed to develop a model for assessing public culture at universities and evaluating its indicators at public universities in Mashhad. The research follows an exploratory mixed approach. Research strategies in qualitative and quantitative sections are thematic networks analysis and descriptive survey method, respectively. In the qualitative section, document analysis and semistructured interviews with cultural experts are used as research tools. In this section, targeted sampling is carried out. In the quantitative section, a questionnaire which is developed based on the findings of the qualitative section is used as the research tool. Research population of the quantitative section consists of all the students who are admitted to public universities in Mashhad between 2009 and 2012. Sample size was calculated according to Cochran’s formula. Stratified sampling was used to select the sample. The results of the qualitative section led to the identification of 44 basic themes which are referred to as the micro indicators. These themes were clustered into similar groups. Then, 10 organizer themes were identified and recognized as macro indicators. In the next phase, importance factor of each indicator is determined according to the AHP method. The results of the qualitative assessment of indicators at public universities of Mashhad show that the overall cultural index declines during the years the student attends the university. Additionally, the highest correlation exists between national identity and revolutionary identity. The only negative correlations are observed between family and two indicators including social capital and cultural consumption. The results of the present study can be used to assess the state of public culture among university students and also be considered as a basis for assessing cultural planning.