اختلالات حسی در پای مبتلایان به مولتیپل ‌اسکلروزیس و ارتباط آن با تعادل و کیفیت زندگی

چکیده مقدمه: اختلالات حسی از عوارض مهم ابتلا به مولتیپل ‌اسکلروزیس محسوب می‌گردد. براساس شواهد موجود در افراد سالمند و نیز افراد مبتلا به دیابت و یا بیماری‌های نورولوژیک سیستم اعصاب‌مرکزی (مثل سکته‌ مغزی)، کاهش حس ناحیه‌پا (foot) می‌تواند اثرات منفی بر تعادل، تحرک و کیفیت زندگی افراد به‌جای گذارد. با این وجود مطالعات حسی روی افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس کمتر بر کیفیت حس ناحیه پا متمرکز شده است. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی اختلالات حسی در پای افراد مبتلا به مولتیپل‌ اسکلروزیس و ارتباط آن بر تعادل و کیفیت زندگی این افراد می‌باشد.مواد و روش‌ها: در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی، مقطعی آینده‌نگر 60 فرد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس با میانگین سنی 8/8 ± 4/36 سال و یک گروه 30 نفره از افراد سالم با میانگین سنی 6/9 ± 1/32 سال از طریق نمونه‌گیری آسان شرکت داده شدند. ارزیابی حسی این افراد شامل بررسی حس ظریف پای افراد و حس تشخیص موقعیت مفاصل مچ پا و اولین متاتارسوفالنژیال صورت گرفت. و از تست‌های حداکثر دسترسی قدامی (forward reach test) و سنجش زمان بلند شدن از روی صندلی و راه‌رفتن (timed up and go) برای ارزیابی تعادل افراد استفاده شد. در آخر برای بررسی کیفیت زندگی افراد پرسشنامه sf-36 تکمیل گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ?3/68 از افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس از نظر حس ظریف و ?3/63 از آن‌ها از نظر حس عمقی دچار درجاتی از اختلالات حسی می‌باشند. مقایسه‌های آماری کاهش معنادار متغیرهای تعادلی را در افراد مبتلا به مولتیپل‌ اسکلروزیس نسبت به گروه کنترل نشان داد. آزمون‌های همبستگی بیانگر ارتباط معنادار و معکوس میان اختلالات حسی با متغیرهای تعادلی و هم‌چنین کیفیت زندگی افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود (01/0p < ).نتیجه‌‌گیری: مقایسه‌ی داده‌های حاصل از آزمون‌های حسی، تعادلی و کیفیت زندگی بیانگر کاهش معنادار این متغیرها در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود (01/0 p < ). مهم‌ترین یافته حاصل از این پژوهش حاکی از فراوانی نسبتاً بالای اختلالات حسی در پای افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس و وجود ارتباطات معکوس میان اختلالات حسی با تعادل و هم‌چنین کیفیت زندگی در این افراد می‌باشد. بر اساس این نتایج، توجه بیشتر به ارزیابی و درمان اختلالات حسی جهت بهبود تعادل و کیفیت زندگی مبتلایان به مولتیپل‌ اسکلروزیس توصیه می‌گردد.کلید واژه‌ها: مولتیپل اسکلروزیس، تعادل، کیفیت زندگی، اختلالات حسی