مقایسه تاثیر تمرینات تعادلی، ذهنی و ترکیبی بر تعادل مردان سالمند سالم

چکیدهمقدمه: از آن جایی که حفظ تعادل (balance) یکی از شاخص‌های تعیین استقلال افراد سالمند به شمار می‌رود، بررسی و تشخیص عوامل موثر بر تغییرات تعادل، به ویژه اثرات انواع قراردادهای (protocol) تمرین ورزشی بر تعادل از موضوعات قابل بررسی است، که مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف مطالعه حاضر، بررسی مقایسه‌ای اثر تمرینات تعادلی در آب، تمرینات ذهنی و تمرینات ترکیبی (ذهنی و تعادلی در آب) بر تعادل مردان سالمند سالم بود.مواد و روش‌ها: تعداد 120 نفر از سالمندان، سن 14/14 ± 07/65 سال، وزن 31/3 ± 86/71 کیلوگرم و قد 57/3 ± 2/173 سانتی‌‌متر، انتخاب شدند. این افراد به صورت تصادفی در 4 گروه قرار گرفتند. گروه اول تمرینات تعادلی در آب (30 نفر)، گروه دوم تمرینات ذهنی (30 نفر)، گروه سوم تمرین ترکیبی تعادلی در آب و تمرین ذهنی (30 نفر)، گروه چهارم بدون تمرین یا شاهد (30 نفر) بودند. برای برآورد تعادل آزمودنی‌ها از آزمون y (y balance test) در سه جهت استفاده شد. سپس در مورد گروه تمرینی تعادلی در آب، تمرینات در آب با هدف افزایش تعادل آزمودنی‎ها به مدت شش هفته و هر هفته به مدت سه جلسه و هر جلسه به مدت یک ساعت انجام شد. در مورد گروه تمرینات ذهنی مدت تمرین ذهنی در هر جلسه 15 دقیقه و طول دوره مشابه گروه اول بود. در مورد گروه تمرین ترکیبی تعادلی در آب و تمرینات ذهنی، آزمودنی‎ها ترکیبی از تمرینات دو گروه قبل را انجام دادند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌های خام، از آزمون‌های آمار توصیفی، t همبسته، anova و آزمون تعقیبی tukey (05/0 ? p) استفاده شد.یافته‌ها: نتایح نشان‌گر افزایش فاصله دست یابی آزمودنی‌های سه گروه تمرینی، پس از دوره تمرین بود. مقایسه بین گروه‌ها بر اساس مقادیر دامنه اختلاف فاصله دست یابی قبل و بعد از اعمال تمرینات، اندازه دقیق‌تری از تاثیر انواع تمرینات را بر تعادل فراهم کرد. از این رو مشاهده می‌شود که در هر سه جهت آزمون y، بیشترین افزایش فاصله دست یابی پس از اعمال دوره تمرین، مربوط به گروه تمرینات ترکیبی است.نتیجه‎گیری: نتایج تحقیق حاضر در توافق با یافته‌های قبلی، نشان‌گر تاثیر معنی‌دار اجرای یک دوره تمرین ورزشی بر بهبود تعادل بود. دلایل احتمالی افزایش تعادل در نتیجه تمرین، شامل افزایش قدرت اندام تحتانی آزمودنی‌ها، تسهیل در هدایت عصبی عضلانی، افزایش سینرژی عضلانی، اعمال فشار بر سیستم عصبی عضلانی و مهار فرایند خود به خودی می‌باشد. با توجه به یافته‌های تحقیق حاضر می‌توان پیشنهاد کرد که در طراحی برنامه‌های آمادگی جسمانی ویژه سالمندان، به تمرینات در آب و تمرینات ذهنی توجه خاص شود.کلید واژه‌ها: تعادل، تمرینات تعادلی در آب، تمرینات ذهنی، مردان سالمند.