بررسی ساختار سازه‌ای واکه‌های زبان فارسی در دانش‌آموزان مبتلا به شکاف لب و کام در محدوده سنی 9-7 ساله

چکیدهمقدمه: اهمیت فرکانس سازه‌ای به گونه‌ای است که روابط میان سه سازه اول، از اجزای اصلی تشخیص نوع واکه توسط فرد شنونده می‌باشد. به علاوه کیفیت یک واکه به بسامد سازه‌های آن بستگی دارد. بنابراین کاربرد اصلی اندازه‌گیری بسامد سازه در توصیف خطاهای واکه‌ای می‌باشد. تشخیص غیر طبیعی بودن واکه‌های یک فرد بر پایه‌های ادراکی توسط فرد شنونده نمی‌باشد، بلکه اندازه‌گیری این فرکانس به کمک دستگاه، تشخیص را دقیق‌تر می‌کند. هدف از انجام این پژوهش به دست آوردن شاخص یا هنجارهایی جهت تشخیص خطاهای واکه‌ای و اختلالات گفتاری در دانش‌آموزان مبتلا به شکاف کام و لب بود.مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی و به صورت مقطعی روی 23 نفر دانش‌آموز مبتلا به شکاف کام و لب در محدوده سنی 9-7 ساله انجام گرفت. در این پژوهش اطلاعات اولیه توسط مصاحبه مستقیم گرد‌آوری شده، سپس آزمون تولید واکه‌های زبان فارسی از نمونه‌های مورد نظر به عمل آمد. سازه اول و سازه دوم و سازه سوم هر شش واکه به طور جداگانه توسط دستگاه speech studio و برنامه real analysisنرم‌افزار dr. speech به دست آمد و اعداد مربوط، به طور جداگانه در جدول مربوطه ثبت گردید و با استفاده از روش‌های آماری توصیفی (میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر) بر اساس اهداف پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در دانش‌آموزان شکاف لب و کام، میانگین بیشترین مقدار سازه اول مربوط به واکه /?/ 685 هرتز، سازه دوم مربوط به واکه /i/ 1542 هرتز و سازه سوم مربوط به واکه /i/ 3264 هرتز و میانگین کمترین مقدار به ترتیب مربوط به واکه‌های /i/ 422 هرتز، /u/ 953 هرتز و /?/ 2565 هرتز به دست آمد.نتیجه‎گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میزان سازه اول در واکه‌های /e/، /i/ افزایش داشته است، پس احتمال کاهش افراشتگی و ارتفاع زبان وجود دارد و میزان سازه دوم در واکه‌های /e/، /i/ کاهش چشمگیری داشته است. در نتیجه زبان در واکه‌های پیشین به سمت عقب پس‌روی داشته است. البته با افزایش وسعت شکاف و افت شنوایی این پس‌روی بیشتر شده است.کلید واژه‌ها: شکاف کام و لب، ساختار سازه‌ای، واکه‌های زبان فارسی، دستگاه دکتر speech، فضای واکه‌ای.