تاثیر تغییر عرض رکاب دوچرخه بر کینماتیک سگمنت‌ها و مفاصل اندام تحتانی: تحلیل خطر بروز آسیب پرکاری زانو در حین رکاب زدن (مطالعه مقطعی)

مقدمه: درد و آسیب پرکاری مفصل زانو، در بین دوچرخه‌سواران بسیار شایع است. تنظیم کردن ابعاد دوچرخه متناسب با تیپ بدنی دوچرخه‌سوار، روش رایجی به ‌منظور کاهش خطر بروز آسیب‌های پرکاری می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تغییر عرض رکاب بر کینماتیک سگمنت‌ها و مفاصل اندام تحتانی مرتبط با خطر بروز آسیب پرکاری مفصل زانو در حین رکاب زدن بود.مواد و روش‌ها: 10 نفر از دوچرخه‌سواران حرفه‌ای شهر شیراز با 100 درصد بیشینه توان خروجی، در چهار عرض رکاب مختلف شامل عرض رکاب مرسوم (0q)، 1q (0q + 1 سانتی‌متر)، 2q (0q + 2 سانتی‌متر) و 3q (0q + 3 سانتی‌متر) رکاب زدند. زوایای سه بعدی سگمنت‌ها و مفاصل اندام تحتانی به مدت 30 ثانیه با استفاده از دستگاه myomotion در حین رکاب زدن با هر عرض رکاب ثبت شد. متغیرهای کمینه، بیشینه، میانگین و دامنه حرکتی برای مفاصل ران و مچ پا (صفحه ساجیتال)، مفصل زانو (صفحه ساجیتال و فرونتال) و سگمنت ران و ساق در صفحه فرونتال محاسبه گردید. به منظور تعیین اثر تغییر عرض رکاب، داده‌ها با استفاده از آزمون‌ repeated measures anova و آزمون تعقیبی bonferroni مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: تغییر عرض رکاب، تاثیر معنی‌داری بر متغیرهای کمینه (035/0 = p)، بیشینه (042/0 = p) و میانگین (020/0 = p) ابداکشن/ اداکشن ساق ‌پا و همچنین، کمینه (015/0 = p)، میانگین (022/0 = p) و دامنه حرکتی (018/0 = p) دورسی/ پلانتار فلکشن مچ ‌پا داشت؛ در حالی که تغییر عرض رکاب تاثیر معنی‌داری را بر بقیه متغیرهای کینماتیکی نشان نداد.نتیجه‎گیری: عرض رکاب 1q، پتانسیل بیشتری برای کاهش آسیب‌های زانو و بهبود عملکرد دوچرخه‌سواران دارد؛ در حالی‌ که عرض رکاب استاندارد دوچرخه‌های جاده (0q) حداقل برای دوچرخه‌سواران حرفه‌ای ایرانی مناسب نیست و خطر بروز آسیب‌های پرکاری مفصل زانو را افزایش می‌دهد.