بررسی اثربخشی آموزش کفایت اجتماعی خانواده‌ محور بر مهارت‌های اجتماعی کودکان با کم‌توانی ‌ذهنی

هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش کفایت اجتماعی خانواده محور بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان پسر کم توان ذهنی شهر شیراز بود.روش: پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را همه دانش آموزان پسر کم توان ذهنی 7 تا 12ساله شهر شیراز به همراه والدین شان تشکیل دادند. برای انتخاب آزمودنی ها به روش نمونه گیری تصادفی از مدارس استثنایی شیراز، یک مدرسه انتخاب و از میان دانش آموزان آن 40نفر به همراه والدین شان (40مادر و 24پدر) به طور تصادفی انتخاب و به 2گروه آزمایش و گواه به طور مساوی تقسیم شدند. گروه آزمایش با حضور مادران و پدران دانش آموزان طی 12جلسه تحت آموزش کفایت اجتماعی خانواده محور قرار گرفت ولی به گروه گواه آموزشی ارایه نشد. ابزار جمع آوری اطلاعات، مقیاس ارزیابی مهارت های اجتماعی کودکان ماتسون و برنامه آموزشی کفایت اجتماعی خانواده محور بود. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه آزمایش و گواه دست کم در یکی از خرده مقیاس های مهارت های اجتماعی تفاوت معناداری داشتند (01/0 > p). نتایج نهایی تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که آموزش کفایت اجتماعی خانواده محور بر مهارت های اجتماعی کلی، رفتارهای اجتماعی مناسب، رابطه با همسالان، کاهش رفتارهای غیراجتماعی و پرخاشگری اثر مثبت داشته اما در مولفه برتری طلبی این تاثیر معنادار نبوده است.نتیجه گیری: برنامه آموزشی کفایت اجتماعی خانواده محور باعث بهبود مهارت های اجتماعی کلی، رفتارهای اجتماعی مناسب، رابطه با همسالان،کاهش رفتارهای غیراجتماعی و پرخاشگری دانش آموزان کم توان ذهنی شد.

The Effectiveness of Family-Centered Training based on Social Competence on Social Skills of Children with Intellectual Disability

Background: The aim of the present research was to determine the effectiveness of family centered training based on social competence on social skills of children with intellectual disability.Method: This research is a quasiexperimental study by pretest, posttest design and control group. The population of this study consists of 712 years old male children with intellectual disability and their parents in Shiraz in 2016. Sample groups included 40 male children with intellectual disability and their parents who were selected by simple random method from exceptional schools. Participants were divided into two groups (experimental and control group), each of which was consisted of 20 children, 20 mothers and 12 fathers. Experimental group received Familycentered training based on social competence in 12 sessions while control group did not. The instrument was social skills of children scale of Matson (1983). The obtained data were statistically analyzed by MANCOVA using SPSS (version 16).Results: The results findings showed that experimental and control groups had significant difference at least in one of subscales of the social skills of children scale (P<0.01). The final results of MANCOVA revealed that Familycentered training based on social competence had significant and positive effect on appropriate social skills, inappropriate assertiveness, impulsive/recalcitrant and jealousy/withdrawal, but there is no significant effect on overconfident.Conclusion: It can be concluded that Familycentered training based on social competence has led to the improvement of social skills in children with intellectual disability. It is suggested that specialists improve social skills of children with intellectual disability by using the Familycentered training program based on social competence.