ارزشیابی محتوای درس تاریخ ادبیات دورۀ دوم متوسطه بر اساس دو مولفۀ ساختار و تحقق اهداف پیش بینی شده

هدف مطالعۀ حاضر1، ارزیابی محتوای درس تاریخ ادبیات دوره دوم متوسطه(سال دوم و سوم آموزش متوسطه، رشتۀ ادبیات و علوم انسانی) با ترسیم وضعیت موجود دو کتاب در قالب دو مولفۀ ساختار محتوا و تحقق اهداف پیش بینی شده است. پژوهش از نوع ارزشیابی است و با تلفیق الگوی تحقق هدفها و الگوی مبتنی بر نظر خبرگان انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل متخصصان تاریخ ادبیات، دبیران دو کتاب تاریخ ادبیات و نیز دانش آموزان پایه های دوم و سوم رشتۀ علوم انسانی در سال تحصیلی 94-1393 بوده است. نمونه گیری پژوهش به روش خوشه ای چندمرحله ای انجام شده که مطابق آن 1454 نفر از 4 استان انتخاب شده اند. ابزارهای پژوهش عبارت اند از: فرمهای مصاحبه با متخصصان تاریخ ادبیات ایران و جهان، پرسشنامۀ دبیران و آزمونهای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. روایی محتوایی آزمون پیشرفت تحصیلی با استفاده از نظرات چند معلم متخصص و پایایی آن از طریق برآورد ضریب کودور ریچاردسون محاسبه شد. روایی محتوایی پرسشنامه دبیران با استفاده از نظرات چند متخصص موضوعی به دست آمد و پایایی آن از طریق برآورد ضریب همسانی درونی آلفای کرونباخ برابر با 0/89 تعیین شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ساختار دو کتاب تاریخ ادبیات سال دوم و سوم متوسطه بر اساس شیوه های پذیرفته شده نیست و دو بخش تاریخ ادبیات ایران و تاریخ ادبیات جهان به یک شیوه تالیف نشده است. اهداف برنامۀ درسی نیز تحقق پیدا نکرده است.

Assessing the Adequacy of Text Structure and the Realization of Objectives in the High School Course of History of Literature

From today’s perspective on education, all courses need to be evaluated in order to ascertain their effectiveness. To this end, the History of Literature course in Iranian high schools, taught during the second and third year, was selected and the structure imposed on the content of textbooks used, as well as the realization of projected goals, were assessed. To do this assessment, views of 1454 experts, teachers teaching the two courses, and second and third year students across four provinces were extracted using questionnaires and achievement tests with adequate validity estimated by experts. The internal consistency of teachers’ questionnaire was calculated to be 0.89. The findings indicate that the structure imposed on the contents is not according to the accepted norms with inconsistencies in the portions of the texts dealing with Iranian and the world literature. The goals of the curriculum are not realized either.