تأملی بر سطوح سه گانه ( آرمانی ، رسمی ، تجربه شده ) برنامه درسی دوره کاردانی تربیت معلم

فعالیت تدریس به مثابه کانون اقدامات آموزشی و تربیتی دربردارنده مجموعه ای از توانایی ها و صلاحیت هاست و مراکز تربیت معلم به منظور آماده سازی معلمان در این زمینه تاسیس شده اند. نگارنده در این پژوهش به جست و جوی توانایی های بنیادی تدریس( که برای همه معلمان و در همه کلاس های درس ضرورت دارند) می پردازد و پس از تعیین مجموعه توانایی های بنیادی تدریس به منظور پرورش فراگیرندگانی متناسب با جهان در حال دگرگونی، چهار کتاب تربیتی مشترک در کلیه رشته های دوره کاردانی تربیت معلم ( کلیات روش ها و فنون تدریس، روان شناسی تربیتی، تولید و کاربرد مواد آموزشی و شیوه های ارزش یابی از آموخته های دانش آموزان ) را بررسی می کند. هدف از این بررسی، روشن کردن این نکته است که در محتوای کتاب های مذکور تا چه اندازه به توانایی های بنیادی تدریس توجه شده است.در مرحله بعد، عملکرد تدریس آن دسته از فارغ التحصیلان دوره تربیت معلم که از کتاب های مذکور استفاده کرده اند، مورد بررسی قرار گرفته و با بهره گیری از سه ابزار گردآوری داده ها ( پرسش نامه دبیران، پرسش نامه دانش آموزان و فرم مشاهده کلاس درس) اندازه گیری شده است. این مطالعه نشان می دهد که کتب تربیتی تنها به بخش ناچیزی از توانایی های بنیادی تدریس اشاره هایی گذرا داشته اند و از بخش اعظم این توانایی ها غفلت کرده اند. هم چنین، بررسی عملکرد تدریس فارغ التحصیلان دوره تربیت معلم نشان می دهد که ایشان در مولفه های مهم تدریس عملکردی ضعیف داشته اند و توانایی های بنیادی تدریس به دلیل ضعف برنامه درسی مدون و سایر شرایط آموزشی مدارس در کلاس های درس به مرحله اجرا در نیامده اند. علاوه بر این، سابقه تدریس دبیران بر عملکرد آنان تاثیری منفی دارد و با افزایش سنوات تدریس،‌ عملکرد ضعیف تری از ایشان مشاهده شده است.