اثربخشی آموزش هوش معنوی بر مقابله با استرس وخودشکوفایی دختران نوجوان

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش هوش معنوی بر مقابله با استرس و خود شکوفایی دختران نوجوان انجام شده است. طرح پژوهش از نوع نیمه‌ آزمایشی با روش پیش‌ آزمون پس ‌آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری شامل همۀ دانش‌ آموزان دختر پایه هشتم منطقه 12 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود . 56 دانش آموز به روش خوشه‌ ای چندمرحله‌ ای به‌ عنوان حجم نمونه انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه به‌ شکل تصادفی جایگزین شدند. بسته آموزش هوش معنوی بر اساس پروتکل آموزشی بوئل(2004) ارائه شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مقابله با استرس اندلر و پارکر(1990) و پرسشنامه شکوفایی سلیمانی و همکاران(1394) بود. برای تحلیل داده‌ ها از نرم افزار آماری spss، روشهای آمار توصیفی(میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی(تحلیل کوواریانس چندمتغیری، تحلیل واریانس با اندازه‌ گیری مکرر) استفاده شد. مفروضه همگنی ماتریسهای واریانس - کوواریانس با استفاده از آماره mباکس آزمون شد. تحلیل آماری داده ‌ها نشان داد که 9 جلسه مداخله آموزش هوش معنوی موجب افزایش معنادار در مقابله مسئله مدار، هیجانهای مثبت، روابط، معنایابی و پیشرفت در پس‌ آزمون نسبت به پیش‌ آزمون در گروه آزمایش شد و در مقایسه با گروه کنترل موجب کاهش مقابله هیجان- مدار و مقابله اجتنابی شد. با توجه به آثار مثبت آموزش هوش معنوی، می توان از یافته‌ های این پژوهشها در تدوین محتوای برنامه ‌درسی آموزش مهارتهای زندگی با هدف پیشگیری از آسیبهای اجتماعی به ‌ویژه رفتارهای پرخطر در نوجوانان بهره جست.

A Meta-analysis of the Effectiveness of Psychological Interventions in The Effectiveness of Spiritual Intelligence Training on Coping with Stress and Self-actualization in Adolescent Girls

The present research aims to determine the effectiveness of spiritual intelligence training on coping with stress and selfactualization in adolescent girls. The research had a semiexperimental, pretest, posttest and followup design. The statistical population consisted of all eighthgrade schoolgirls in the 12th School District in Tehran in the school year of 20172018. Using multistage cluster sampling, 56 students were selected as the sample and divided into the experiment and control groups in random fashion. The spiritual intelligence package based on the educational protocols presented by Bowell (2004) was used. The questionnaire developed by Endler and Parker (1990) for coping with stress and the actualization questionnaire devised by Soleimani et al. (2015) were the tools used in this study. Data analysis was carried out by means of the SPSS software as well as descriptive statistical methods (mean and standard deviation) and inferential statistics (MANCOVA and the repeated measures ANOVA). The assumption that the variancecovariance matrices would be homogenous was tested using Box rsquo;s M test. Statistical analysis showed that 9 sessions of intervention through providing spiritual intelligence training led to a significant increase in problembased coping strategies, positive emotions, relationships, finding meanings to life and progress in posttests compared to pretests in the experimental group, while in the control group reduced emotionbased coping strategies and avoidance coping strategies were observed. Considering the positive effects of spiritual intelligence training, the findings of this research can be used in the planning of curriculum content on life skills so as to prevent social harms such as hazardous behaviors in adolescents.