تحلیل محتوای کتابهای درسی شایستگیهای غیر فنی دوره دوم متوسطه فنی وکار دانش به منظور شناسایی میزان توجه به مولفه‌های تربیت حرفه ای

پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفه ‌های تربیت حرفه ای مبتنی بر شایستگی و تحلیل جایگاه آن در کتابهای درسی دوره دوم متوسطه فنی انجام گرفته است. در این پژوهش برای مشخص کردن مولفه ‌های تربیت حرفه ای از روش کیفی و برای تحلیل کتابهای درسی از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری در بخش تحلیل محتوا کتابهای درسی شایستگیهای غیر فنی شامل پنج کتاب الزامات محیط کار، کارگاه نوآوری و کارآفرینی، اخلاق حرفه ای، کاربرد فناوریهای نوین و مدیریت تولید دوره دوم متوسطه فنی و کار دانش می‌ باشد که در همه رشته‌ ها مشترک بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی بود که روایی آن را متخصصان برنامه‌ ریزی درسی تعیین کرده اند. نتایج حاصله از بررسی متون و اسناد مرتبط با پژوهش، سه مولفۀ دانش کسب کار، نگرش اقتصادی و مهارتهای فردی و گروهی را به دست داد. داده‌ های حاصل با شاخصهای آمار توصیفی در فرایند آنتروپی شانون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ های پژوهش نشان داد که در کتابهای درسی دوره متوسطه فنی بیشترین ضریب اهمیت مربوط به اخلاق حرفه ای(0/2976) و کمترین آن مربوط به کاربرد فناوری نوین(0/0534) و در بقیه کتابها به ترتیب در مدیریت تولید 0/2955، کارگاه نوآوری و کارآفرینی 0/2316 و الزامات محیط کار 0/1216 بوده است. با توجه به تحولات آموزش و پرورش در عصر جدید و اهمیت نقش آموزشهای فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی، بازنگریِ ویراستهای آتی به منظور توجه بیشتر به مقوله ‌های کمتر توجه شده ضروری به‌ نظر می رسد.

Content Analyses of Technical High School Textbooks as an Index of Attending to Vocational Training

Aiming at identification of the components of competencebased vocational training, and its status in textbooks used in technological high schools, a content analysis of five textbooks on nontechnological competencies, commonly used in all fields, was undertaken utilizing a check list considered as valid by curriculum experts. Furthermore, a perusal of related texts and documents revealed three components for the competencebased vocational training: knowledge of the trade, economic perspective, and personal and social skills. Data analyses show that professional ethics has the highest rank, while the use of new technologies ranks lowest in significance, while production management, innovation and entrepreneurship, and work environment requirements ranking in between. Considering the contemporary developments in education, and the significance of the role that technological and vocational trainings play in socioeconomic development, a thorough review of the contents seems necessary.