شناسایی و تعیین شایستگیهای حرفه‌ای معلمان با ابتناء بر اسناد تحولی آموزش و پرورش و اعتبارسنجی آنها

در ذیل هدف عملیاتی شماره 11 سند تحول بنیادین، راهکار 4-11، ناظر به ایجاد نظام ارزیابی صلاحیت معلمان شامل شایستگیهای اخلاقی، اعتقادی، انقلابی، حرفه‌ای و تخصصی و ارزشیابی متناسب با مبانی و اهداف سند تحول راهبردی است. با هدف تعیین شایستگیهای معطوف به هویت حرفه‌ای معلمان با ابتناء بر اسناد تحولی آموزش و پرورش، این پژوهش آمیخته در صدد پاسخگویی به این پرسش بوده است که شایستگیهای مورد انتظار اسناد تحولی از معلم و نیز مولفه‌های آن شایستگیها چیست؟ در بخش نخست پژوهش که ماهیتی کیفی داشت، از روشهای اسنادی و کتابخانه‌ای، تحلیل مفهومی، تلفیقی، گروه خبرگان و در بخش دوم، بیشتر از روشهای کمّی بهره گرفته شده است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، چهارده نفر از صاحب ‌نظران و سیاستگذاران حوزه معلم و تربیت معلم بودند که با معیار آشنایی با اسناد تحولی، به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌های کمّی که با استفاده از روشهای آمار توصیفی و غیرپارامتریک انجام شده، نشان داد که از منظر اعضای گروه خبرگان، شایستگیهای تعیین شده با گزاره‌های مستخرج از اسناد تحولی و نیز مولفه‌های تعیین شده با شایستگیها، همخوانی و توافق بسیار دارند. به این ترتیب، پس از فرایندی طولانی برای شناسایی و اعتباربخشی شایستگیها و مولفه‌های ذیل آنها و از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات کیفی و داده‌های کمّی، هشت شایستگی حرفه‌ای معطوف به اخلاق و تعهد حرفه‌ای، دانش تربیتی و مهارتهای تربیتی به عنوان شایستگیهای حرفه‌ای مورد انتظار اسناد تحولی آموزش و پرورش شناسایی و سی و شش مولفۀ ذیل آنها تعیین شد.

Identification and Validation of Teachers’ Professional Competencies based on Educational Reform Documents

Operational objective number 11 of the Fundamental Reform Document of Education, Act 4, calls for the establishment of a system of competency evaluation of teachers comprised of moral, revolutionary, and professional beliefs and consistent with the goals and foundations of the document. In order to identify these competencies and their constituents, reliable library sources were initially reviewed and experts interviewed. Then the identified set was given to a group of 14 specialists and policy makers in the areas of teaching and teacher training and familiar with the reform documents, in order to be validated. The results are indicative of high degree of correspondence between the identified competencies, their constituents, and the reform documents, based on which 8 areas of competency and 36 constituents are identified, among which are morality and professional devotion, and educational knowledge and skills.