تحلیلی بر ابعاد و مولفه‌های شخصیت پژوهشی دانش آموزان ابتدایی استان بوشهر

نظامهای آموزشی کشورهای دنیا در پی پرورش دانش آموختگانی اند که دارای شخصیت پژوهشی باشند تا در عرصه ‌های گوناگون از عهدۀ وظایف و الزامات زندگی پیچیده در هزاره سوم بر آیند. از این رو هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه‌های شخصیت پژوهشی است تا از این رهگذر بتوان راهکارهایی مناسب برای پرورش شخصیت پژوهشی دانش آموزان ارائه داد. این پژوهش از نظر ماهیت و هدف کاربردی است و از لحاظ روش اجرا توصیفیپیمایشی است. روش پژوهش کتابخانه‌ای و کیفی (روش دلفی) و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش، همۀ اعضای هیات‌علمی (استادیار، دانشیار و استاد) واحدهای دانشگاهی بودند که از میان آنها 30 نفر به روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف به‌عنوان اعضای پانل انتخاب شدند. با استفاده از تکنیک دلفی و با نظرخواهی از اعضای هیات علمی و صاحب‌ نظران شاخصها مشخص شدند. برای تحلیل داده‌های پرسشنامه و شناسایی و تعیین ابعاد و مولفه‌ های شخصیت پژوهشی، از آزمون‌ آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. در نتیجۀ ماتریس عاملی چرخش یافته، گویه‌ها‌یی که دارای بار عاملی قوی (بیشتر از 0/4) روی عاملهای دیگر بودند، حذف شدند و در نهایت تعداد 63 مولفه در قالب 7 بعد (1. بعد فرهنگ مسئله محوری؛ 2. بعد وقار علمی 3. بعد کاوشگری4. بعد ارتباطات 5. بعد ارزشیابی 6. بعد سواد فناوری7. بعد اشتراک‌ گذاری) استخراج شد که هر بعد با مولفه ‌های خود در سطح 0/95 ارتباط معنادار دارد. بنابراین با تاکید و تمرکز روی این هفت بعد می ‌توان در مدارس به جای تربیت گلخانه ای، شخصیتهای پژوهشی تربیت کرد.

Elementary School Students’ Research Personality and its Dimensions and Constituents

Today rsquo;s educational systems across the world are aiming at producing graduates with research personalities in order to meet the challenges facing them in many different domains. However, the dimensions and constituents of such a personality need to be identified and nurtured in order to achieve the goal of developing a research personality in students. To this end, a group of 30 university professors, associate professors, and assistant professors was identified in order to complete a questionnaire constructed based on the opinions of experts on the topic. The data was factor analyzed to explore dimensions and constituents, yielding 7 significant dimensions and 63 constituents. Dimensions are as the following: problembased culture, scientific dignity, explorative orientation, communication, evaluation, technological literacy, and sharing. Thus, by concentrating on these dimensions the development of research personalities among students can be nurtured.