بررسی مطالب حقوقی در کتابهای درسی دوره ابتدایی

پژوهش حاضر با هدف بررسی مطالب حقوقی در کتابهای درسی دوره ابتدایی و با روش کتابخانه‌ای انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 51 کتاب درسی شش ‌‌پایه دوره ابتدایی است و نمونه شامل 17 کتابی است که قابلیت ارائه مطالب حقوقی را داشته‌اند. روش نمونه‌گیری با توجه به ظرفیت کتابهای مورد بررسی که بالقوه می‌توانند ارائه‌دهنده مطالب حقوقی باشند، هدفمند انتخاب شده است. ابزار گرد‌آوری و تحلیل داده‌ها روش بررسی اسناد و مدارک است که اعتبار و روایی آن به روش تحلیل محتوای توصیفی به دست آمده است. در تحلیل محتوا، جدا از بهره‌گیری از مفاهیم مربوط به ارزشهای اخلاقی و عرفی جامعه، از اهداف اجتماعی دوره ابتدایی نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که کتابهای درسی نمونه آماری تحقیق (فارسی، هدیه‌های آسمان، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، و کار و فناوری در شش ‌‌پایه دوره ابتدایی سال تحصیلی 971396) دارای نگاه حقوقی محض به مطالب درسی‌ نیستند و فقط در کتابهای مطالعات اجتماعی چهار پایه ابتدایی این نگاه به‌شکل مستقیم یا غیرمستقیم وجود دارد. از این رو پیشنهاد می‌ شود که با تهیه و توزیع جزوات و برگزاری دوره ‌های ضمن خدمت معلمان را با رویکرد حقوقی مطالب کتابها آشنا کنیم تا بتوانند با این رویکرد، مطالب را به دانش‌آموزان تدریس کنند و اهدافی را که در دوره ابتدایی برای این دروس در جهت آشنایی با مطالب حقوقی و تربیت قانون‌مدارانه دانش‌آموزان در نظر گرفته شده است، محقق گردانند.

Examination of Legal Matters Covered in Elementary School Textbooks

Theoretically speaking, among topics that need to be covered throughout the elementary school years, legal ones loom large. In order to determine the extent to which this coverage is actually present in elementary school textbooks, a set of 17 such books from among 51 in total, deemed appropriate for such matters to be covered in, was selected and content analyzed utilizing concepts related to moral values and social norms in addition to the expressed social goals for the elementary level of education. Results indicate that most of the textbooks covered in the analysis lack a legal perspective. Only in the Social Studies textbooks of the last four grades of primary school both direct and indirect attention is paid to legal matters. It is, therefore, suggested that inservice courses be offered in order to familiarize teachers with legal matters not covered in the textbooks so that the goals of elementary education in regards to producing law abiding citizens come closer to being achieved.