روند تغییرات و تاثیر عوامل نگرش، علاقه و خودپندارۀ ریاضی دانش‎آموزان پایۀ هشتم بر عملکرد ریاضی بر مبنای مطالعات تیمز (از سال 2003 تا 2015)

برای بررسی روند تغییرات و نقش متغیرهای خودپنداره، نگرش و علاقه به ریاضی بر عملکرد 21082 دانش آموز پایۀ هشتم که در چهار مطالعۀ ادواری تیمز (2003، 2007، 2011 و 2015) شرکت داشتند از تحلیل عاملی تاییدی، اندازه های اثر و مدل ‌یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته‌ ها نشان داد که تغییرات هر سه متغیر با تغییرات عملکرد ریاضی ناهمسوست. به طوری‌که در فاصلۀ سالهای 2003 تا 2007 متوسط نمرۀ ریاضی کاهش یافته، ولی متوسط خودپنداره و نگرش نسبت به ریاضی افزایش یافته است. در فاصلۀ سالهای 2007 تا 2011 متوسط نمرۀ ریاضی افزایش یافته، ولی متوسط خودپنداره و علاقه نسبت به ریاضی کاهش یافته است. در فاصلۀ سالهای 2011 تا 2015 با وجود افزایش متوسط نمرۀ ریاضی، متوسط خودپنداره، نگرش و علاقه به ریاضی کاهش یافته است. تغییرات نگرش در این مدت بسیار جزئی است. نتایج مدل ‌یابی معادلات ساختاری نشان داد که خودپندارۀ ریاضی به صورت مستقیم و غیرمستقیم عملکرد ریاضی دانش ‌آموزان را پیش‌ بینی می کند. پس از آن به ترتیب، علاقه و نگرش به ریاضی در تبیین عملکرد ریاضی دانش ‌آموزان سهم دارند. براساس یافته‌ ها، نگرش و علاقه به ریاضی اثر منفی بر عملکرد ریاضی دارند. بررسی دلایل اثر منفی نگرش و علاقه به ریاضی بر عملکرد ریاضی نیاز به مطالعات چندجانبۀ روان شناختی و جامعه شناختی دارد. از سویی نیز، به دلیل اهمیت نقش نگرش در یادگیری، علل کاهش نگرش به ریاضی و سهم ناچیز آن در عملکرد ریاضی دانش‌ آموزان باید مورد توجه و شناسایی قرار گیرد.