بررسی میزان انطباق کتاب درسی ریاضی پایه نهم با مسائل دنیای واقعی

آموزش از دیرباز و در همه جوامع از مقولات و درگیریهای عمده بوده است، اما در دوره‌های زمانی و جوامع گوناگون هدف از آموزش می‌تواند متفاوت باشد. امروزه و به‌ ویژه در ایران هدف از آموزش، تربیت نسلی است که از عهده حل مشکلات و مسائل پیرامونی برآید. به طور خاص هدف از آموزش ریاضی توانایی به‌کارگیری آموخته‌های ریاضی مدرسه در زندگی واقعی است. این توانایی در اکثر جوامع با نام سواد ریاضی خوانده شده و به صورت دوره‌ای و هر سه سال یک‌بار از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با مطالعه پیزا بررسی می‌شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی، تحلیلی تطبیقی با هدف مقایسه مسائل منتشر شده مورد استفاده در آزمون مطالعه پیزا با مسائل و تمرینهای کتاب ریاضی پایه نهم چاپ سال 1395 و بررسی میزان انطباق آنها با یکدیگر انجام شده است. ابزار این پژوهش جدولهای محقق ساخته دسته‌بندی مسائل است که برای اعتبار صوری و محتوایی آن از نظرات دبیران با سابقه ریاضی و صاحب‌نظران استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش کتاب ریاضی پایه نهم چاپ سال 1395 و نمونه بخشهای مربوط به هندسه در این کتاب است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه مسائل دنیای واقعی در فصلهای مربوط به هندسه در کتاب مورد بحث وجود دارد، اما این مسائل در کتاب پاسخ داده شده است و عملاً دانش‌آموزان به شکلی بسیار محدود حل این نوع مسائل را تمرین می‌کنند. نتایج این پژوهش می‌تواند در بازبینی و تنظیم مواد آموزشی مناسب برای کتابهای درسی و رفع کاستیهای کتابهای تازه تالیف به مولفان کمک کند.

The Extent of Correspondence between the Content of the 9th Grade Math Textbook and the Real World Issues

Education has always been one of the main concerns of human societies, but in different periods and different communities educational goals have varied. Nowadays, and especially here in Iran, the main goal of education is to prepare children for real life and its problem. More specifically, the goal in mathematics education is help students with solving real life problems using their acquired math knowledge. Such an ability is called math literacy in many countries and every three years is assessed by the Organization for Economic Cooperation and Development within the PISA study. A comparison between the problems used in this study and those presented in the Iranian 9th grade mathematics textbook was undertaken in order to determine the extent of their correspondence. To do the comparison an instrument was developed in order to categorize the problems in the two sources. The validity of the instrument was confirmed by experienced math teachers and other experts. To limit the study, only the problems in geometry were categorized. Results show that although the textbook problems reflect real world problems, the fact that the solutions are given therein deprives students from practicing problem solving on her/his own. These findings can help textbook authors with the task of reviewing and editing.