تحلیل عوامل موثر بر کارایی فنی شرکت‌های تعاونی تولید کشاورزی استان گلستان

نظر به اهمیت تعاونیها در دستیابی به اهداف سند توسعه چشم انداز 1404 ، ارزیابی عملکرد شرکتهای تعاونی تولید کشاورزی میتواند یاری بخش سیاستگذاران و برنامه ریزان در پیشبرد اهداف توسعه در بخش کشاورزی باشد. در این راستا، پژوهش حاضر باهدف ارزیابی عوامل موثر بر کارایی فنی شرکتهای تعاونی تولید کشاورزی استان گلستان با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها با رویکرد محصول گرا و فرض بازده ثابت و متغیر به مقیاس و مدل رگرسیونی توبیت انجام گرفت. آمار و اطلاعات موردنیاز، بهصورت تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با مدیران 36 شرکت تعاونی تولید کشاورزی فعال در استان گلستان در سال 1398 به دست آمد. نتایج نشان داد که میانگین کارایی فنی شرکتهای تعاونی موردبررسی تحت شرایط بازده ثابت و بازده متغیر نسبت به مقیاس تقریباً باهم برابر ( 69 درصد) است. همچنین 69 درصد شرکتها دارای بازدهی ثابت، 25 درصد دارای بازده نزولی و 6 درصد دارای بازده صعودی نسبت به مقیاس تولید هستند. بهعلاوه، امکان افزایش 13 درصد ستاندهها با همین میزان نهاده وجود دارد. بر اساس نتایج رگرسیون توبیت، متغیر سن اثر منفی و معنیدار و متغیر دارایی اثر مثبت و معنیداری بر کارایی فنی تعاونیهای تولید کشاورزی استان گلستان دارد. لذا، یک سال افزایش در سن مدیران عامل تعاونیها منجر به کاهش 0.02 درصدی در میزان کارایی فنی خواهد داشت. همچنین یک میلیارد ریال افزایش در میزان دارایی منجر به افزایش 0.016 درصدی در میزان کارایی فنی خواهد شد. در این راستا پیشنهاد میشود از جوانان و بهکارگیری آنان در عرصه تولید تعاونیها حمایت شود.

evaluating the factors affecting the technical efficiency of agricultural production cooperatives in golestan province

this study aimed to evaluate the factors affecting the technical efficiency of agricultural production cooperatives in golestan province by using the data envelopment analysis method with a product-oriented approach and constant and variable returns to scale. the required data was obtained in the field and by completing a questionnaire and interviewing the managers of 36 agricultural production cooperatives active in golestan province in 2020. to evaluate the technical efficiency, the tobit regression model has also been used to investigate the factors affecting performance. the results show that the average technical efficiency of the surveyed cooperatives under the conditions of fixed returns and variable returns to the scale is almost equal; therefore, agricultural production cooperatives in golestan province are faced with a high level of scale efficiency. the results show that 69% of companies have fixed returns, 25% have descending returns and 6% have upward returns to the scale of production. the results of the study of factors affecting technical efficiency also indicate that the age variable has a negative and significant effect on performance. also, the asset variable has a positive and significant effect on efficiency. the average values of technical and managerial efficiency show that it is possible to increase the output by 13% with the same amount of input. it is necessary to increase the efficiency of production cooperatives by supporting young people and using them in the field of production and providing the necessary funds for companies.