بررسی وضعیت‌شناختی سالمندان و عوامل مرتبط با آن در شهر رشت

مقدمه: یکی از پیامدهای دوران سالمندی اختلال در عملکرد شناختی است که می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات را در سالمندان ایجاد نماید. تغییرات عملکرد شناختی ممکن است به عنوان یک نشانه زودرس قبل از بروز تظاهرات رفتاری دیده شود در نتیجه با بررسی این تغییرات و شناسایی زودهنگام سالمندان در معرض خطر می‌توان گام مهمی در پیشگیری از نقایص شناختی و ناتوانی در این گروه پرخطر برداشت. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت‌شناختی برحسب مشخصات دموگرافیک در سالمندان شهر رشت می‌باشد.روش: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد که بین سال‌های 1389-1388 در شهر رشت انجام شد. در این پژوهش 194 (137 مرد، 57 زن) سالمند بازنشسته موسسات دولتی به روش نمونه‌گیری تصادفی منظم، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد معاینه مختصر وضعیت‌شناختی (mmse) دارای 5 بخش جهت‌یابی، ثبت اطلاعات، توجه و محاسبه، یادآوری و مهارت‌های زبانی استفاده گردید. پس از جمع‌آوری داده‌ها، از نرم‌افزار spss v.16 و آزمون‌های آماری کروسکال‌والیس، من‌ویتنی‌یو و اسپیرمن برای تجزیه تحلیل اطلاعات استفاده گردید.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد 6/70% سالمندان مرد و 4/29% زن بوده‌اند و 91، 5/7 و 5/1% آن‌ها بی‌سواد و به ترتیب دارای وضعیت‌شناختی طبیعی، اختلال شناختی خفیف و متوسط بودند. 82% سالمندان باسواد وضعیت‌شناختی طبیعی، 3/17% اختلال شناختی خفیف و 8/0% اختلال متوسط شناختی داشتند. از میان مشخصات دموگرافیک (سن، جنس، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات و ابتلا به بیماری) ارتباط بین وضعیت‌شناختی با سن، وضعیت تاهل، تحصیلات معنادار بود (05/0p < ).نتیجه‌گیری: غربالگری وضعیت‌شناختی توسط کارکنان بهداشتی و پزشکان می‌تواند به شناسایی سالمندان در معرض خطر کمک نموده و موجب ارتقای سطح مراقبت و سلامت افراد مسن گردد و به توسعه و اجرای برنامه‌ها جهت ایجاد تاخیر در شروع و پیشرفت آسیب‌شناختی در این گروه آسیب‌پذیر یاری نماید.