بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان مبتلابه ناتوانی جسمی-حرکتی

مقدمه: ناتوانی یکی از پیامدهای سالمندی می‌باشد که ناتوانی جسمی-حرکتی شایع‌ترین نوع آن در میان افراد سالمند است. این نوع از ناتوانی می‌تواند سبب وابستگی به افراد دیگر در انجام فعالیت‌های روزمره شود و از این طریق زمینه ساز کیفیت زندگی کمتر گردد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر کیفیت زندگی در سالمندان مبتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی مراجعه کننده به بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی بابل در سال 1399 صورت پذیرفت.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی 200 سالمند مبتلابه ناتوانی جسمی- حرکتی مراجعه‌کننده به سه مرکز آموزشی و درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی بابل (آیت الله روحانی، شهید بهشتی و شهید یحیی نژاد) با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای (برحسب ابتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی، سن و جنس) از دی تا اسفند سال 1399 انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل فرم جمعیت شناختی و مقیاس مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی – فرم کوتاه (whoqol-bref) بود. تجزیه تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، آنالیز واریانس و شفه توسط نرم‌افزار spss نسخه 20 در سطح معنی داری (0.05>p) انجام شد.یافته‌ها: در این پژوهش میانگین سنی سالمندان 8.45± 72.25 بود. 58% از سالمندان زن و 42% آنان مرد بودند. میانگین کیفیت زندگی برابر با 21.23 ±54.50 بود. همچنین مشخص گشت که میانگین امتیاز در هر یک از ابعاد سلامت جسمی (پایین‌ترین امتیاز) و سلامت روانی و سلامت روابط اجتماعی و سلامت محیط‌زیست (بالاترین امتیاز) کیفیت زندگی به ترتیب برابر 50.35، 55.68، 58.05 و 62.90 بود. کیفیت زندگی با متغیرهای سطح تحصیلات (0.001≥p)، وضعیت اشتغال (0.001≥p)، وضعیت سکونت (0.001≥p)، سطح درآمد (0.001≥p)، ابتلا به بیماری زمینه‌ای (0.001≥p) ارتباط معنی‌دار آماری داشت.نتیجه گیری: با در نظر گرفتن یافته‌های حاصل از این مطالعه، لزوم توجه به عوامل مرتبط با کیفیت زندگی این دسته از سالمندان در برنامه ریزی‌های آموزشی، حمایتی، درمانی، تشخیصی، بازتوانی، مشاوره‌ای و ارائه خدمات ویژه به سالمندان با ناتوانی‌های جسمی-حرکتی، امری ضروری به نظر می‌رسد.

investigating the quality of life and related factors in the elderly with physical- motor disabilities

introduction: disability is one of the consequences of aging, the most common type of which among the elderly is physical-motor disability. this type of disability can cause dependence on other people to perform daily activities and thus lead to a lower quality of life. therefore, the present study aimed to determine the factors affecting the quality of life in the elderly with physical-motor disabilities referred to hospitals affiliated to babol medical sciences in 2020.methods: the present study is a cross-sectional descriptive analytical study which was conducted on 200 elderly people with physical-motor disabilities referring to three selected educational and treatment centers of babol university of medical sciences (ayatollah rouhani, shahid beheshti and shahid yahainejad) with quota sampling method (according to physical-motor disabilities, age and sex) from december to march, on 2020. to collect data in this study, demographic characteristics form and world health organization quality of life scale - short form (whoqol-bref) were used. data analysis was performed using independent t-test, analysis of variance and scheffe by spss version 20 software at a significant level (p≤0.05).results: the present study findings showed that the subjects’ mean age was 72/25 ± 8/45. 58% of the elderly were women and 42% of them were men. the average score of quality of life was 54/50±21/23. it was also determined that the average score in each dimension of physical health (the lowest score), mental health, social relationships, and environmental health (the highest score) for quality of life was, 50/35, 55/68, 58/04, and 62/90, respectively. the quality of life had a statistically significant relationship with the variables of education level (p ≤ 0/001), employment status (p ≤ 0/001), living situation (p ≤ 0/001), income level (p ≤ 0/001), and the presence of underlying health conditions (p ≤ 0/001).conclusion: considering the findings of this study, it seems essential to pay attention to the factors related to the quality of life of this group of elderly individuals in educational, supportive, therapeutic, diagnostic, rehabilitation, and counseling programs, as well as in providing specialized services for elderly people with physical-motor disabilities.