ارتباط تغذیه با شیر مادر و شاخص توده بدنی کودکان دبستانی شهر رشت

مقدمه: امروزه در بسیاری از مناطق جهان، چاقی و اضافه وزن از مشکلات اساسی کودکان به شمار می‌آید. اضافه وزن در دوران کودکی عاملی موثر بر اضافه وزن در سنین بزرگسالی و بروز بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا، هیپرلیپیدمی، آسم و دیابت شناخته شده است. با توجه به نقش خطرساز افزایش وزن برای سلامتی کودکان بر آن شدیم مطالعه‌ای با هدف تعیین «ارتباط تغذیه با شیر مادر و شاخص توده بدنی کودکان دبستانی شهر رشت» انجام دهیم.روش: پژوهش حاضر مطالعه مورد شاهدی می‌باشد که پس از اخذ مجوزهای لازم در 8 دبستان سطح شهر رشت انجام گردید. 320 نمونه شامل 80 نفر در گروه مورد (شاخص توده بدنی صدک 85 و بیشتر برای سن و جنس) و 240 نفر در گروه شاهد (صدک 85-5 برای سن و جنس) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه، متر نواری و ترازو بود. در نهایت داده‌ها با نرم‌افزار و آزمون‌های آماری کای‌دو و من‌ویتنی تحلیل گردید.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد میانگین و انحراف معیار کل مدت زمان تغذیه با شیر مادر در گروه مورد 14/9±02/19 و در گروه شاهد 66/8±36/19 بود و اختلاف معناداری بین این میانگین‌ها مشاهده نشد. از سوی دیگر 5/82% واحدها در گروه مورد و 9/92% در گروه شاهد، تغذیه انحصاری با شیرمادر به مدت 6-4 ماه داشتند و این تفاوت معنادار بود (024/0=p). دو گروه از نظر سن و جنس همگن بودند. میانگین و انحراف معیار تعداد وعده‌های غذایی، مدت زمان تماشای تلویزیون، مدت خواب روزانه و شبانه و زمان شروع تغذیه تکمیلی در گروه مورد در مقایسه با گروه شاهد اختلاف آماری معناداری نداشتند.نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، میانگین مدت زمان تغذیه با شیر مادر (تا 2 سال و بیشتر) در گروه دارای اضافه وزن و چاق کمتر از میانگین آن در گروه دارای وزن طبیعی بود؛ ولی این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. از سوی دیگر، درصد کودکان با وزن طبیعی که تغذیه انحصاری با شیر مادر برای مدت 6-4 ماه داشتند نسبت به کودکان دارای اضافه وزن و چاق به طور معنادار بیشتر بود. به عبارت دیگر در این مطالعه به نظر می‌رسد تغذیه انحصاری با شیر مادر برای مدت 6 ماه پس از تولد با کاهش اضافه وزن و چاقی در کودکان دبستانی همراه است. بر این اساس شاید بتوان با آموزش بیشتر و دقیق‌تر تغذیه انحصاری با شیر مادر به والدین به ویژه مادران و نیز مراقبان بهداشتی به پیشگیری از اضافه وزن و چاقی کودکان در آینده کمک کرد.