بررسی عوامل موثر بر خودکارآمدی عمومی در سالمندان مبتلابه ناتوانی جسمی-حرکتی

مقدمه:با افزایش قابل‌توجه تعداد افراد مسن مبتلابه انواع ناتوانی ازجمله ناتوانی جسمی-حرکتی، شناسایی عوامل قابل‌تغییر که ممکن است باعث از بین رفتن یا جلوگیری از محدودیت بدنی شود، برای ارتقا استقلال و کیفیت زندگی افراد بسیار با اهمیت می باشد. یکی از مسائل روانشناختی مطرح در این زمینه، خودکارآمدی عمومی و عوامل مرتبط با آن می باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر خودکارآمدی عمومی در سالمندان مبتلابه ناتوانی جسمی-حرکتی انجام شد.روش کار:پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی 200 سالمند مبتلابه ناتوانی جسمی- حرکتی مراجعه‌کننده به سه مرکز آموزشی و درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی بابل آیت الله روحانی، شهید بهشتی و شهید یحیی نژاد با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای برحسب ابتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی، سن و جنس از دی‌ تا اسفند سال 1399 انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل فرم جمعیت شناختی و مقیاس خودکارآمدی عمومی gse-10 بود .تجزیه تحلیل داده‌ها با آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس و شفه و آزمون رگرسیون خطی چندگانه توسط نرم‌افزار spss نسخه 20 در سطح معنی داری 0.05 ˂ p  انجام شد.یافته ها:در این پژوهش میانگین سنی سالمندان 8.45± 72.25 بود. 58% از سالمندان زن و 42% آنان مرد بودند. میانگین خودکارآمدی عمومی در سطح متوسط برابر با 6.48± 28.48 بود. همچنین مشخص گشت که متغیر های وضعیت اشتغال 0.001˂ p، سطح درآمد 0.001˂ p ، متغیر ابتلا به بیماری زمینه ای 0.034 =p با خودکارآمدی عمومی ارتباط آماری معناداری داشتند. یافته های حاصل از آنالیز رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که در میان متغیر های مورد بررسی، متغیر سطح درآمد بیشترین سهم را در تغییرات خودکارآمدی عمومی داشت. نتیجه گیری:نتایج نشان داد که بین متغیر های وضعیت اشتغال، سطح درآمد، و ابتلا به بیماری زمینه ای با خودکارآمدی عمومی ارتباط وجود دارد. لذا پیشنهاد می شود در برنامه‌ریزی‌ها، و مداخلات آموزشی-مشاوره‌‌ای مبتنی بر توانمندسازی سالخوردگان مبتلابه ناتوانی جسمی-حرکتی در راستای ارتقای خودکارآمدی عمومی، به تاثیر این عوامل موثر توجه شود.

investigating factors affecting general self-efficacy in the elderly with physical- motor disabilities

introduction:with the significant increase in the number of elderly people with various types of disabilities, including physical-motor disabilities, identifying changeable factors that may eliminate or prevent physical limitations in order to improve the independence and quality of life of the elderly with physical-mobility disabilitie is so important. one of the psychological issues in this field is general self-efficacy and its related factors. therefore, the present study was conducted with the aim of determining effective factors on general self-efficacy in the elderly with physical-motor disabilities.methods:the present study is a cross-sectional descriptive analytical study which was conducted on 200 elderly people with physical-mobility disabilities referring to three selected educational and treatment centers of babol university of medical sciences ayatollah rouhani, shahid beheshti and shahid yahainejad with quota sampling method according to physical-motor disabilities, age and sex from december to march ,on 2020. to collect data in this study, demographic characteristics form and general self-efficacy scale gse-10 were used. data analysis by independent t-test, analysis of variance and scheffe and multiple linear regression test, using spss software version 20 at a significant level p≤0.05 was performedresults:the present study findings showed that the subjects’ mean age was 72.25 ± 8.45. 58% of the elderly were women and 42% of them were men. the mean score of general self-efficacy was 28.48 ± 6.48 and most of the elderly 55% had moderate general self-efficacy. it was also found that the demographic variables of employment status p˂0.001 , income level p˂0.001 and the underlying disease variable p = 0.034 had a statistically significant relationship with general self-efficacy. also, the results of multiple linear regression test showed that the contextual variable of income level was most related to general self-efficacy in this group of people.conclusion:the results showed that there is a relationship between the variables of employment status, income level, and underlying disease with general self-efficacy. therefore, it is suggested to pay attention to the impact of these effective factors in planning and educational-counseling interventions based on the empowerment of the elderly with physical-motor disabilities in order to promote general self-efficacy.