تاثیر برنامه خود مراقبتی بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین سرطان زنان در همه جوامع است. ماستکتومی به عنوان درمان اولیه موجب تغییر در کیفیت زندگی می شود. خودمراقبتی نقش مهمی در ارتقای رفتارهای سلامتی دارد.  این مطالعه با هدف تعیین تاثیر  برنامه خود مراقبتی بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده انجام شد.روش کار:  این مطالعه نیمه تجربی با طرح قبل و بعد و گروه کنترل در میان زنان ماستکتومی شده مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی در سال 1399 انجام شد. 60 بیمار مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده (30 نفر در گروه مداخله و 30 نفر در گروه کنترل ) به روش دردسترس انتخاب و با استفاده از بلوکی چهارتایی در دو گروه مداخله و کنترل تخصیص تصادفی یافتند. داده ها به شیوه خودگزارشی و با استفاده از پرسشنامه  دموگرافیک، پرسشنامه  اختصاصی کیفیت زندگی، قبل و سه ماه پس از پایان مداخله جمع آوری شد مداخله شامل 6 جلسه 60-45 دقیقه ای آموزش خود مراقبتی مجازی(همزمان و غیرهمزمان) برای گروه مداخله برگزار شد. گروه کنترل آموزش های معمول محیط پژوهش را دریافت کردند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار spss ver.22  انجام و از روشهای آمار استنباطی آزمون های کلموگروف اسمیرنوف، دقیق فیشر،تی مستقل و کای دو، تی زوجی و من ویتنی و ویلکاکسون استفاده گردید.یافته ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد نمره کیفیت زندگی قبل از مداخله در بین دو گروه آزمون و کنترل معنا دار نبوده (p=0.009)ولی بعد از مداخله تفاوت معنادار شد(p<0.001). انجام مداخله باعث افزایش 80/21درصدی در کیفیت زندگی در گروه مداخله شد، اما این تغییرات کاهش 06 /10- درصدی در کیفیت زندگی در گروه کنترل را نشان داد.بحث و نتیجه گیری: آموزش برنامه خود مراقبتی در زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده می تواند موجب افزایش و بهبود کیفیت زندگی در آنان شود، لذا توصیه می شود در برنامه های مراقبتی و آموزشی گروه هدف در مراکز بستری و سرپایی و جامعه به خودمراقبتی توجه و تاکید بیشتری شود تا بیماران با انجام آن از پیامدهای خودمراقبتی بهره مند شوند. 

the effect of self-care program on quality of life of women with breast cancer having mastectomy

introduction: breast cancer is the most common cancer in women. mastectomy as a primary treatment changes the quality of life. self-care plays an important role in promoting health behaviors. the aim of this study was to determine the effect of self-care program on quality of life in women with breast cancer having mastectomy.methods: this semi-experimental study was performed with before and after design and control group among women with breast cancer having mastectomy referred to imam khomeini hospital in 2020. sixty patients with inclusion criteria (30 in the intervention group and 30 in the control group) were selected by convenience sampling method and randomly assigned to the intervention and control groups using a quadruple block. data were collected by self-report method using demographic questionnaire, specific quality of life questionnaire, before and three months after the intervention. the intervention included 6 sessions of 45-60 minutes of virtual self-care training (simultaneous and asynchronous) for the intervention group. the control group received the usual training of the research environment. statistical analysis was performed using spss ver.22 software and inferential statistical methods of kolmogorov-smirnov, fisher exact test, independent t-test and chi-square, paired t-test, mann-whitney and wilcoxon tests were used.results: the results of independent t-test showed that the quality of life score before the intervention was not significant between the experimental and control groups (p = 0.009) but after the intervention there was a significant difference (p <0.001). the intervention caused a 21.80% increase in quality of life in the intervention group, but these changes showed a decrease of -10.06% in the quality of life in the control group.discussion and conclusion: self-care program training in women with breast cancer having mastectomy can increase and improve their quality of life. it is highly recommended to focus on the self-care in the care and training programs of the target group in inpatient and outpatient centers and community.