تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف سیگار در دانش‌آموزان

مقدمه: هدف از این تحقیق تعیین تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف سیگار در دانش آموزان بود.روش کار: این تحقیق از نوع کابردی و از نظر شیوه جمع اوری داده ها نیمه تجربی به شکل میدانی بود. جامعه پژوهش دانش آموزان دبیرستانی آموزش و پرورش شهر تهران بودند که نمونه ای به حجم 84 نفر برای هرگروه مداخله و کنترل انتخاب شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه سازه های نظریه برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف سیگار از نمونه پرسشنامه به کار رفته در مطالعات براتی و همکاران و عابدینی و همکاران مشتمل بر 33 گویه بود که اعتبار و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. مداخله صورت گرفته شامل بهبود نگرش و هنجارهای انتزاعی رفتارهای پیشگیری از مصرف سیگار در قالب 4 جلسه آموزشی 60 دقیقه ای و به مدت 1 ماه (هر هفته یک جلسه) بود. در نهایت جهت تعین نرمال بودن از آزمون چولگی کشیدگی استفاده که با توجه به نرمال بودن از آزمون های کوواریانس، t مستقل، خی دو و تحلیل واریانس برای تبیین فرضیه های تحقیق استفاده شد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که رفتار برنامه ریزی شده بر آگاهی، نگرش منفی، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری و رفتار بصورت کلی تاثیر گذا ر بود (0.05 > p).نتیجه گیری: بر اساس یافته ها پیشنهاد می شود با بهره گیری از آموزش بر پایه تئوری رفتار برنامه ریزی شده که بر روی عوامل مهم روانشناختی ایجاد و یا تغییر رفتار، تاکید می کند، می توان آگاهی نسبت به مصرف سیگار، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده و رفتار پیشگیری از مصرف سیگار را بطور کلی بهبود بخشید.

The effect of education on the theory of planned behavior in smoking prevention in high school students in Tehran city

Introduction: The purpose of this study was to determine the effect of educational program based on the theory of planned behavior in preventing smoking in students.Methods: This research was a kind of method and in terms of collecting data in a semi experimental field. The research population was high school students in the district of Tehran, and a sample of 84 subjects was selected for each intervention and control group. The instrument of this study was a questionnaire of the proposed theory of cigarette smoking prevention from a sample of questionnaires used in the studies of Brothey et al., Abedini and colleagues, including 33 items that confirmed their reliability and reliability. The intervention included improving the attitude and abstract norms of smoking prevention behaviors in 4 training sessions of 60 minutes and 1 month (one session per week). Finally, to determine the normality of the skiddingelongation test, using independent ttest, chisquare and variance analysis to determine the hypotheses of the research, using normal ttest.Results: The findings of the study showed that planned behavior had a significant effect on knowledge, negative attitude, mental norms, perceived behavioral control and behavioral intention and behavior (P < 0.05).Conclusions: Based on the findings, it is suggested that by using education based on the theory of planned behavior that emphasizes on the important psychological factors of behavior or change, one can be aware of smoking, abstract norms and perceived behavioral control and improved overall smoking prevention behavior.