مروری نظام‌ مند بر تحقیقات پیرامون حوزه سلامت روان سالمندان در ایران: مطالعه هم‌ واژگانی

روند رو به سالمندی جمعیت و نیازهای ویژه این دوران، انجام تحقیقاتی برای دستیابی به بینش های عملی و مداخلاتی برای حمایت و ارتقای سلامت‌روان آن ها را ایجاب می کند. ازاین‌ رو مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تحقیقات علمی در حوزه سلامت‌روان سالمندان، از رویکرد کیفی، روش پژوهش توصیفی و تحلیل‌محتوا و فن مرور نظام‌مند و هم رخدادی واژگان‌کلیدی بهره برد. بدین‌منظور به بررسی منابع پایگاه‌های «مگیران»، «سید» و «نورمگز» و ترسیم نقشه‌ هم‌رخدادی واژگان کلیدی آنان با استفاده از نرم‌افزار‌های راور ماتریکس و یو.سی.نت پرداخته شد. یافته‌‌ها نشان دادند که استان تهران در رتبه اول، شهرکرد در رتبه دوم، فارس و خراسان رضوی در رتبه سوم انجام مطالعات قرار داشتند. بیشترین مکان‌های کالبدی که مورد مطالعه قرار گرفته بودند، سرای سالمندان و مراکز درمانی با فراوانی 29 و 18 پژوهش بودند. کانون بازنشستگان، اماکن ورزشی و مساجد، در دسته مکان‌هایی با تعداد مطالعات کمتر بود. روش توصیفی-تحلیلی با 54%، پرکاربردترین و روش‌های همبستگی و شبه آزمایشی (پیش‌و‌پس‌آزمون) با 30% و 28.73% فراوانی در رتبه دوم و سوم قرار داشتند. بیشترین ابزار مورد‌استفاده، پرسشنامه و مصاحبه با به کار رفتن در 86 و 8 مقاله بودند. واژگان «افسردگی»، «کیفیت زندگی» با میزان فراوانی 8 و قدرت اتصال 24 و 21، پرتکرارترین و پس‌ازآن واژه‌های «زنان سالمند» و «اضطراب» با رخداد 7 و 5 و توان اتصال 14 و 15 در زمره پربسامدترین واژگان‌کلیدی بودند. نتایج این پژوهش در باب ترسیم نقشه علمی به پژوهشگران حوزه سلامت‌روان کمک می‌نمایند تا با شناخت هرچه بیشتر از خلا‌های تحقیقاتی، در تسریع رفع نیاز‌های سالمندان گام بردارند.

a systematic review of research on the mental health of the elderly in iran: a co-word study

the aging process, conducting research to obtain practical insights to improve their mental health. this study, with the aim of evaluating scientific research in the field of mental health of the elderly, used the descriptive research method, content analysis, and systematic review and co-occurrence techniques. magiran, sid and noormags databases were examined and the co-occurrence map of their keywords was drawn using raver-matrix and ucinet software. the findings showed that tehran province was in the first place, shahrekord, fars and razavi khorasan were in the second and third place. the most studied physical places were nursing homes and medical centers with a frequency of 29 and 18. retirement centers, sports places and mosques were places with fewer studies. descriptive-analytical method was the most used with 54% and correlational and quasi-experimental methods (pre and post-test) were ranked second and third with 30% and 28.73% frequency. the most used tools were questionnaires and interviews. the words depression, quality of life with a frequency of 8 and a total link strength of 24 and 21 were the most frequent, elderly women and anxiety with an occurrence of 7 and 5 and a link strength of 14 and 15 among the most frequent keywords. the results of this research will help researchers in the field of mental health in drawing a scientific map to speed up meeting the needs of the elderly by knowing more of the research gaps.