ارزیابی کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت با برخی لگوم‌ها

به‌منظور ارزیابی کیفیت علوفه در کشت مخلوط، آزمایشی در دو سال زراعی 1385 و 1386 به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص شبدر برسیم، ماشک گل‌خوشه‌ای، لوبیا، گاودانه و دو هیبرید ذرت (سینگل‌کراس 704 و 301) در تراکم مطلوب و کشت مخلوط هیبرید ذرت 704 و 301 با هر یک از لگوم‌ها به‌صورت افزایشی بود. نتایج نشان داد ویژگی‌های کیفی علوفه مانند عملکرد پروتیین خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی‌سلولز، کل ماده مغذی قابل هضم و ماده خشک مصرفی تحت‌تاثیر کشت مخلوط قرار گرفتند. مخلوط هیبرید ذرت 301 و 704 با ماشک گل‌خوشه‌ای به‌ترتیب دارای بالاترین عملکرد پروتیین خام (95/2180 و 19/1937 کیلوگرم در هکتار) بودند و کم‌ترین میزان عملکرد کل پروتیین نیز به کشت خالص هیبریدهای 704 و 301 ذرت (به‌ترتیب 97/714 و 308/762 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. همچنین کم‌ترین میزان دیواره سلولی (ndf) و دیواره سلولی بدون همی‌سلولز (adf) در کشت مخلوط هیبرید ذرت 301 با لوبیا و ماشک گل‌خوشه‌ای و تا حدودی با گاودانه نسبت به سایر مخلوط‌ها مشاهده شد. در نتیجه با کاهش ndf و adf، میزان کل ماده مغذی قابل هضم (tdn) و ماده خشک مصرفی (dmi) علوفه افزایش یافت. براساس نتایج این پژوهش می‌توان کشت مخلوط هیبرید ذرت 301 با ماشک گل‌خوشه‌ای و لوبیا را به‌عنوان علوفه با کیفیت برتر معرفی کرد.