اثر تنش کم آبی بر خصوصیات مورفولوژیک ریشه در ارقام کنجد

به‌منظور بررسی تاثیر تنش آبی بر خصوصیات مورفولوژیکی ریشه کنجد، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی پارس آباد در استان اردبیل اجرا گردید. در این آزمایش آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و ده رقم کنجد به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه نیاز آبی کنجد از نرم افزار cropwat (روش پنمن- مانتیث) مطابق روش فایو-56 استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که بین ارقام و رژیم‌های آبیاری از نظرخصوصیات ریشه اختلاف معنی دار وجود دارد. اثر متقابل آبیاری در رقم نیز در اکثر صفات معنی دار شد. همچنین، مقایسه میانگین ها نشان داد که با اعمال تنش خشکی، قطر، حجم، سطح، وزن تر و خشک ریشه در رقم های مورد مطالعه کاهش یافت. در این تحقیق اختلاف ارقام از نظر سیستم ریشه، قابل ملاحظه بود که باید در به نژادی کنجد برای مقاومت به خشکی، صفات ریشه مورد استفاده قرار گیرد. گروه بندی ارقام نشان داد که ارقام کرج 1 و اولتان با داشتن سیستم ریشه مطلوب متحمل به تنش کم آبی بودند. ارقام هندی 14 و یلو وایت سیستم ریشه ای ضعیف تری داشتند. از نسل های حاصل از تلاقی ارقام متحمل و حساس می توان به‌منظور تولید جمعیت های در حال تفرق برای مطالعات ژنتیکی و مولکولی استفاده نمود.