مقایسه علف‌کش فنوکساپروپ پی‌اتیل + متری‌بوزین با برخی علف‌کش‌های متداول در مزارع گندم (triticum aestivum l.)

سابقه و هدف: علف‌های‌هرز یکی از مهمترین عوامل محدود کننده زیستی در تولید گیاهان زراعی است؛ مقدار خسارت علف‌های‌هرز در مزارع گندم ایران 25 تا 30 درصد گزارش شده است. همچنین، کاربرد علف‌کش‌ها، مهمترین روش کنترل علف‌های‌هرز در غلات می‌باشد. کاهش تناوب زراعی و افزایش بی‌رویه مصرف علف‌کش‌ها سبب گسترش گونه‌های سخت کنترل مانند چچم سخت (lolium rigidum gaudin) در مزارع شده است. استفاده از علف‌کش‌های پیش‌مخلوط یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای افزایش کارایی علف‌کش‌ها و گسترش طیف کنترل علف‌های-هرز به شمار می‌رود. این آزمایش با هدف بررسی کارایی علف‌کش‌ پیش مخلوط فنوکساپروپ پی‌اتیل + متریبوزین در کنترل علف‌های‌هرز مزراع گندم در مناطق مختلف انجام شد.مواد و روشها: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار در چهار منطقه کرج، شهرکرد، کرمانشاه و داراب در سال زراعی 1401-1400 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌آ (برومایسید ام‌آ، 40% ec) + کلودینافوپ پروپارجیل (تاپیک، 8% ec) به ترتیب به مقدار 5/1 + 1 لیتر در هکتار، تری‌بنورون متیل (گرانستار، 75% df) به مقدار 20 گرم در هکتار + تاپیک به ترتیب به مقدار 1 لیتر در هکتار، بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌آ (برومایسید ام‌آ) + فنوکساپروپ پی‌اتیل+ مفن‌پایر دی‌اتیل (پوماسوپر، 7.5% ew) به ترتیب به مقدار 5/1 + 1 لیتر در هکتار، مزوسولفورون متیل+ یدوسولفورون متیل سدیم+ مفن‌پایر دی‌اتیل (آتلانتیس، 1.2% od) به مقدار 5/1 لیتر در هکتار، مزوسولفورون متیل+ یدوسولفورون متیل‌سدیم+ دیفلوفنیکان+ مفن‌پایر دی‌اتیل (اُتللو، 6% od) به مقدار 6/1 لیتر در هکتار، متریبوزین (سنکور، 70% wp) به مقدار 800 گرم در هکتار، فنوکساپروپ پی‌اتیل+ متریبوزین (به اختصار فنومتری، 21.37% ec) به مقدار 8/0، 1 و 2/1 لیتر در هکتار و شاهد وجین دستی بودند.یافته‌ها: علف‌های‌هرز غالب مناطق مختلف آزمایش دارای 12 گونه بودند؛ که شامل یولاف وحشی زمستانه در سه منطقه کرج، کرمانشاه و شهرکرد، پیچک در داراب و کرمانشاه، خاکشیر ایرانی در کرج و شهرکرد و چچم در کرج و داراب مشترک بودند. سایر علف‌های‌هرز غالب به ترتیب شامل گل‌گندم و چاودار در شهر کرد، بی‌تی‌راخ و غربیلک در کرمانشاه، گلرنگ وحشی و یونجه زرد در داراب، شاه‌تره و شیر تیغک در کرج بودند. نتایج نشان داد، کاربرد تیمارهای علف‌کش‌ سبب کاهش معنی‌دار تراکم و وزن خشک گونه‌های علف‌های‌هرز و افزایش معنی‌دار عملکرد دانه گندم شدند. همچنین، با افزایش مقادیر کاربرد علف‌کش فنومتری کارایی کنترل علف‌های‌هرز در مناطق مختلف افزایش یافت. کاربرد علف‌کش فنومتری (2/1 لیتر در هکتار) توانست تراکم علف‌های‌هرز شاه‌تره و شیر تیغک (92 درصد)؛ یولاف وحشی زمستانه، گلرتگ وحشی و یونجه زرد (45 تا 55 درصد)؛ پیچک، خاکشیر ایرانی، چچم سخت، غربیلک (35 تا 45 درصد) و گونه‌های گل‌گندم، بی‌تی‌راخ و چاودار (کمتر از 20 درصد) کاهش دهد؛ درمقابل، عملکرد دانه‌ی گندم (5 تا 10 درصد) در مناطق مختلف افزایش یافت. مطلوب‌ترین تیمار در کنترل چچم سخت از کابرد علف‌کش سنکور (75 تا 80 درصد) حاصل شد. در مجموع، گونه‌های چاودار، چچم سخت، گل‌گندم و پیچک به ترتیب سخت‌تر از گونه‌های دیگر کنترل شدند. همچنین، تاثیر علف‌کش اُتللو در چهار منطقه آزمایش مطلوب‌تر از سایر علف‌کش‌ها بود و عملکرد دانه را 14 تا 19 درصد افزایش داد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج چهار منطقه‌ی آزمایش، کارایی علف‌کش فنومتر در کنترل گونه‌های علف‌هرز (بجر شاه‌تره و شیر تیغک) کمتر از سایر علف‌کش‌ها بود. بنابراین، علف‌کش فنومتر به دلیل بودن محدودیت در طیف کنترل علف‌های‌هرز و عدم کارآیی مطلوب در کنترل اغلب گونه‌های آزمایش، در مقادیر استفاده شده قابل توصیه نیست.

comparison of fenoxaprop-p-ethyl+ metribuzin herbicide with some common herbicides in wheat (triticum aestivum l.) fields

background and objectives: weeds are one of the most significant biological limiting factors crop production worldwide. in iran, weed damage in wheat fields has been reported to range from 25% to 30%. herbicide application is the primary method for weed control in cereals. however, the decline in crop rotation and indiscriminate use of herbicide have led to the spread of difficult -to-control species, such as lolium rigidum l. in agricultural fields. also, the application of pre-mixed herbicides is one of the most common methods to enhance the efficiency of herbicides and to broaden weed control spectrum. this experiment was conducted to evaluate the efficacy of the pre-mixed herbicide fenoxaprop-p-ethyl+ metribuzin (fenometri) for controlling weeds in wheat of different regions.materials and methods: this experiment was conducted in a randomized complete block design with 10 treatments and four replications in four regions of karaj, shahrekord, kermanshah and darab during 2021-2022 growing season. the experimental treatments included the application of bromoxynil+ mcpa (bromicid ma@, ec 40%)+ clodinafop-propargyl (topik@, ec 80%) at a rate of 1.5+1 l ha-1, tribenuron-methyl (granestar®, df 75%)+ topik® at a rate of 20 g + 1 l ha–1, bromoxynil+ mcpa (bromicide ma®) + fenoxaprop-p-ethyl+ mefenpyr -diethyl (puma-super®, ew 7.5 %) at a rate of 1.5 + 1 l ha–1, iodosulfuron methyl sodium + mesosulfuron methyl+ mefenpyr diethyl (atlantis®, od 12%) at a rate of 1.5 l ha–1, diflufenican + iodosulfuron-methyl-sodium+ mesosulfuron-methyl +mefenpyr-diethyl (othello®, od 6%) at a rate of 1.6 l ha–1, metribuzin (sencor®, wp 70%) at a rate of 800 g ha–1, fenoxaprop-p-ethyl + metribuzin (fenometri, 21.37% ec) at dose rates of 0.8, 1 and 1.2 l ha–1 and control (weed free). results: the results revealed a diverse spectrum of weeds (12 species) across the experimental locations. avena sterilis subsp. ludoviciana ( was dominant in three tested locations karaj, kermanshah and shahrekord. convolvulus arvensis was in two locations darab and kermanshah, while descurainia sophia was found in two locations karaj and shahrekord, lolium rigidum was present in darab and karaj. carthamus oxyacantha m. bieb. and melilotus officinalis (l.) pall. were present dominantly in darab. were applied significantly reduced weed density and dry weight, as well as a significant increase in grain yield. moreover, weed control efficiency improved with an increase in the application rate of fenometri herbicide. fenometri herbicide at a rate of 1.2 l ha-1 decreased the weed density of f. officinalis and s. oleraceus by 92%, and a. ludoviciana, c. oxyacantha and m. officinalis by 45- 55%. reductions of 35-45% were observed for c. arvensis, d. sophia, l. rigidum, and l. amplexicaule, while c. depressa, g. aparine, and s. cereale showed reductions of less than 20%. additionally, grain yield increased by 5 to 10 % in different regions. the most effective treatment for controlling l. rigidum (75 to 80%) was achieved with the application of the herbicide sencor®. overall, species s. cereale, l. rigidum, c. depressa, and c. arvensis were more difficult to control compared to other species, respectively. othello® herbicide exhibited better efficacy than other herbicides in all four regions, and increased grain yield by 14 to 19%.conclusion: based on the experiment results, the herbicide efficacy of the pre-mix fenometri in controlling weed species was significantly lower than compared to commonly used herbicides, except for f. officinalis and s. oleraceus. therefore, the fenometri herbicide is not recommended at the dosage rates used due to its limited spectrum of weed control and the lack of optimal efficiency in controlling most of the tested species.