تعیین خلا عملکرد تولیدی سویا در منطقه علی‌آباد کتول با استفاده از آنالیز مقایسه کارکرد و خط مرزی

سابقه و هدف: کاهش ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد واﻗﻌﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ (خلا ﻋﻤﻠﮑﺮد) ﯾﮑﯽ از راهﻫﺎی ﻣﻬﻢ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ اﺳﺖ. به‌منظور اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد، ﻣﯿﺰان خلا ﻋﻤﻠﮑﺮد در هر منطقه ﻣﺸﺨﺺ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻬﯿﻢ در خلا ﻋﻤﻠﮑﺮد در ﺗﻮﻟﯿﺪ گیاهان زراعی شناسایی شود. این پژوهش به‌منظور تعیین خلا عملکرد و تعیین عامل‌های محدود کننده عملکرد و سهم هر یک از آن‌ها در ایجاد خلا عملکرد سویا در منطقه علی‌آباد کتول با استفاده از روش cpa و آنالیز خط مرزی در انجام شد. مواد روش‌ها: برای اجرای این مطالعه، اطلاعات مربوط به مدیریت تولید 120 مزرعه سویا در شهرستان علی‌آباد‌کتول استان گلستان در سال‌های 1395 جمع‌آوری و بررسی شد. عوامل مدیریتی مورد بررسی شامل مشخصات مزرعه (مساحت، محصول قبلی، علف‌کش‌های مصرفی کشت قبلی، موقعیت مزرعه)، تهیه بستر بذر (نوع، تعداد و زمان شخم)، کاشت (میزان بذر مصرفی، نوع رقم، منبع تهیه بذر، تاریخ کاشت، تراکم بوته)، کودهای شیمیایی و ریزمغذی‌ها (نوع کود، میزان و زمان مصرف کود)، سموم (نوع و مقدار علف‌کش و آفت‌کش‌)، استفاده از مبارزه بیولوژیک (زنبورهای تریکوگراما و براکون)، برداشت (عملکرد دانه و تاریخ برداشت) بود. خلا عملکرد با استفاده از روش cpa و آنالیز خط مرزی تعیین شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که پتانسیل عملکرد سویا در این منطقه 3921 کیلوگرم در هکتار بوده و خلا عملکرد تولید سویا در منطقه علی‌آباد 30 درصد تخمین زده شد. تاخیر در کاشت در این منطقه 8.4 درصد از خلا عملکرد و تراکم مناسب بوته 15.5 درصدی، روش کاشت و بذر مصرفی نیز به ترتیب 6.3 و 8.5 درصد از خلا عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. همچنین مشخص شد عدم استفاده از علف‌کش در قبل از کاشت موجب کاهش 17.45 درصدی عملکرد دانه می‌شود. با توجه به نتایج، آبیاری با 28.4 درصد، بالاترین سهم را در تعیین پتانسیل تولید سویا در منطقه مورد مطالعه رو به خود اختصاص داد. واکنش بالاترین عملکرد دانه به مصرف کودِ اوره و آبیاری به‌صورت دو تکیه‌ای بود؛ افزایش مصرف نیتروژن تا 65 کیلوگرم اوره در هکتار و 3 بار آبیاری موجب افزایش عملکرد دانه می‌شود و مصرف مقادیر بیشتر از 65 کیلوگرم در هکتار و بیشتر از 3 بار آبیاری موجب عدم تغییر عملکرد دانه در هکتار شد. رابطه بین تاخیر در کاشت و تراکم بوته با عملکرد دانه به‌صورت دندانه‌ای شکل بود. تاخیر 10 روزه در کاشت افزایش عملکرد را به همراه دارد، ولی در مزارعی که 22 روز از تاریخ کشته بهینه گذشته باشد افت حداکثر عملکرد دانه را به همراه دارد.نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان گفت خلا ﻋﻤﻠﮑﺮد سویا در این منطقه مربوط به محدودیت در منابع بوده و مدیریت زراعی در مرحله دوم اهمیت قرار دارد که می‌توان با آبیاری و مصرف نیتروژن مناسب میزان تولید سویا را در این منطقه 30 درصد افزایش داد. که 22 روز از تاریخ کشته بهینه گذشته باشد افت حداکثر عملکرد دانه را به همراه دارد.نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان گفت خلا ﻋﻤﻠﮑﺮد سویا در این منطقه مربوط به محدودیت در منابع بوده و مدیریت زراعی در مرحله دوم اهمیت قرار دارد که می‌توان با آبیاری و مصرف نیتروژن مناسب میزان تولید سویا را در این منطقه 30 درصد افزایش داد.

determination gap yield in product soybean on aliabad katol are by use analysis cpa and bunderace liner

background and aim: decres gap between actual yield and potencial yield (gap yield) is important way to incrace yield in unit. in order enhance yield, gap yield in any area determinted and factor participant be identified in gap yield in preduct crop plant. this investigation to order determination gap yield and limited factor to yield and contribution of each of them to soybean in aliabad katol area by using cpa method and boundary line analysis.material and method: to carry out this study, information on production management of 120 soybean farms in aliabadabad district of golestan province was collected in 2016. management factors included field characteristics (area, previous crop, herbicides, previous crop, field position), seedbed preparation (type, number and time of tillage), sowing (amount of seed consumed, cultivar type, seed source, sowing date, plant density), fertilizers and micronutrients (type of fertilizer, amount and timing of fertilizer application), pesticides (type and amount of herbicides and pesticides), use of biological control (trichogram and braun wasps), harvest (grain yield and harvest date). the yield was determined using cpa method and boundary line analysis.result: the results showed that soybean yield potential in this region was 3921 kg / ha and soybean yield loss in aliabad region was estimated at 30%. delay in planting in this region was 8.4% of yield and suitable plant density of 15.5%, planting and seed consumption were 6.3% and 8.5% of seed yield, respectively. it was also found that not using herbicide before planting would decrease grain yield by 17.45%. according to the results, irrigation with 28.4% had the highest share in determining soybean production potential in the study area. the highest grain yield response to urea fertilizer application and irrigation was two fold; increasing nitrogen up to 65 kg urea and 3 times irrigation increased grain yield and consuming greater than 65 kg ha 1 and more than 3 irrigation times. it did not change grain yield per hectare. the relationship between delay in planting and plant density with seed yield was dentate. 10 day delay in planting leads to increased yield, but yields maximum grain yield in fields that have 22 days past optimal sowing date.nsity with seed yield was dentate. 10 day delay in planting leads to increased yield, but yields maximum grain yield in fields that have 22 days past optimal sowing date.conclusion: in general, soybean yield in this area is related to resource limitation and crop management is second in importance, which can increase soybean production by 30% with proper irrigation and nitrogen use.