تاثیر تاریخ کاشت و شوری بر پایداری زیستی سالیکورنیا (persica salicornia) در برابر تنش ریزگرد

سابقه و هدف: بیشتر مناطق شور که گیاهان شرایط مناسب جهت رشد را ندارند، در معرض پدیده فرسایش خاک و بیابان‏زایی هستند. کاشت گونه‏های گیاهی مقاوم به خشکی و شوری در این مناطق می‏تواند از این پدیده جلوگیری کرد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر تاریخ کاشت و شوری بر پایداری زیستی سالیکورنیا ﻧﯿﺎ (salicornia persica) در برابر تنش ریزگرد بود. مواد و روش ها: این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در دو مکان و سه تکرار در سال زراعی 1398-1399 در شهرستان پاکدشت انجام شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل، سه تاریخ کاشت یک فروردین، 15 فروردین،31 فروردین به عنوان کرت‏های اصلی، عامل ریزگرد در سه سطح (شاهد (بدون اعمال ریزگرد)، پخش ریزگرد روی گیاه به مدت 5 و 10 روز)، به عنوان کرت‏های فرعی در دو منطقه مجزا: منطقه شور (منطقه یک با شوری 7/58 دسی زیمنس بر متر) و منطقه غیرشور (منطقه دو با شوری 2/8 دسی زیمنس بر متر) در نظر گرفته شدند. توده مورد استفاده در این آزمایش، توده یزد بود. یافته‏ها: نتایج نشان داد تیمار ریزگرد و تاریخ کاشت بر تمامی صفات اثر معنی‌داری داشت. به طوری که بیش ترین پایداری غشا در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت اول در تیمار شاهد به ترتیب با میانگین 79 و 78 درصد به دست آمد. بیش ترین کلروفیل a در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) به ترتیب با میانگین 76/2 و 77/6 میلی‏گرم بر وزن تر برگ به دست آمد. بیش ترین میزان کلروفیل b در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) به ترتیب با میانگین 58 و 59 میلی‏گرم در گرم وزن تر به ‌دست آمد. مقایسه میانگین داده‌ها در منطقه شور نشان داد که بیش ترین درصد رطوبت نسبی برگ در تاریخ کاشت اول در شرایط بدون اعمال تنش (با میانگین 81 درصد) و در منطقه غیرشور (با شوری 2/8 دسی زیمنس بر متر) در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) با میانگین 80 درصد به دست آمد. بیش ترین و کم ترین ارتفاع گیاه سالیکورنیا نیز به ترتیب در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) در منطقه شور با میانگین 60 سانتی‌متر و در منطقه دو در تاریخ کاشت سوم در تیمار ده روز اعمال ریزگرد با میانگین 18 سانتی‌متر حاصل شد. بیش ترین عملکرد تر و خشک علوفه نیز در منطقه شور و غیرشور در تاریخ کاشت دوم در تیمار شاهد (بدون اعمال ریزگرد) به ترتیب با میانگین 218 ، 9/8 و 107، 77 گرم در بوته مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که سالیکورنیا در منطقه شور عملکرد بهتری داشت. از طرفی، بررسی صفات نشان داد که تاریخ کاشت تاثیر مهمی بر پایداری و مقاومت زیستی گیاه در برابر تنش ریزگرد در سالیکورنیا داشت. چرا که در تاریخ کاشت دوم درصد کاهش در کلیه صفات کم تر از تاریخ کاشت اول و سوم بود. در بین عوامل به زراعی، زمان کاشت یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده عملکرد گیاهان است. تاریخ کاشت برای هر گونه در یک منطقه خاص باید با توجه به دمای محیط و خاک در هنگام کاشت و همچنین بر مبنای عدم تداخل گلدهی گیاه به درجه حرارت بالا در نظر گرفته شود.

effect of planting date and salinity on biological stability of salicornia persica against fine dust stress

introductionmost saline areas where plants do not have suitable conditions for growth are exposed to soil erosion and desertification. plant species that are highly resistant to drought and salinity can be cultivated in these areas. these plants can prevent soil erosion. therefore, the main purpose of this study was to investigate the effect of planting date and salinity on the biological stability of salicornia iranica against fine dust stress.materials this experiment was performed as a factorial split in a randomized complete block design with three replications during the growing season 20192020 in the research farm of the college of aburaihan, university of tehran, pakdasht, iran. factors tested included: three planting dates: april 1, april 6, april 31 as the main plots, fine dust agent at three levels (control (without applying fine dust), spreading fine dust on the plant for 5 days and 10 days), to subplots were considered in two separate areas: saline area (area one with the salinity of 7.55 ds / m) and nonsaline area (area two with the salinity of 2.8 ds / m). the mass used in this experiment was yazd mass.resultsthe results showed that fine dust treatment and planting date had a significant effect on all traits. the highest membrane stability in zones one and two on the date of first planting in the control treatment was obtained with an average of 79 and 78%, respectively. the highest chlorophylla in zones one and two were obtained on the date of the second planting in the control treatment (without application of fine dust) with an average of 76.2 and 77.6 mg per leaf fresh weight, respectively. the highest amount of chlorophyll b in zones one and two on the date of the second planting was obtained in the control treatment (without the application of fine dust) with an average of 58 and 59 mg.g1 fresh weight, respectively. comparison of the mean data in region one showed that the highest percentage of relative leaf moisture on the first planting date in nonstress conditions (with an average of 81%) and in region two (salinity 2.8) on the second planting date in the control treatment (without the application of fine dust) with an average of 80%. the highest and lowest heights of the salicornia plant were on the second planting date in the control treatment (without application of fine dust) in zone one with an average of 60 cm and the second planting date on the third planting date in the tenday treatment with a mean of 18 cm, respectively. was obtained the highest wet and dry forage yields were observed in zones one and two on the second planting date in the control treatment (without application of fine dust) with an average of 218, 9.8, and 107, 77 g.plant1, respectively.conclusionthe results showed that salicornia performed better in saline soil. on the other hand, the study of traits showed that the planting date could increase the resistance of salicornia to fine dust stress because in the second planting date, the percentage of reduction in all traits was less than the first and third planting dates. among the agronomic factors, planting time is one of the most important factors determining plant yield. the planting date for each species in a particular area should be considered according to the ambient temperature and soil at the time of planting and also based on the fact that the plant does not interfere with flowering at high temperatures.