تاثیر محلول‌پاشی برگی کود رویش نو بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی برنج رقم هاشمی

سابقه و هدف: محلول‌پاشی کودی روشی موثر جهت بهبود رشد و توان گیاهان زراعی، از طریق جذب سریع و سرعت بخشیدن به انتقال عناصر جذب شده از برگ‌ها به اندام‌های مختلف، می‌باشد. برنج (oryza sativa l.)، پس از گندم، به عنوان مهم‌ترین محصول زراعی کشور به شمار رفته و جایگاه ویژه‌ای در سبد غذایی مردم دارد. افزایش تولید برنج نیازمند اصلاح و معرفی ارقام پرمحصول و اعمال مدیریت‌های زراعی به‌ویژه تغذیه مناسب است. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی برگی کود مایع رویش نو حاوی عناصر npk و میکرو شامل بر، آهن، روی، مس و منیزیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات زراعی برنج، انجام گردید.مواد و روش: این آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی برنج رقم هاشمی در دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل t0 شاهد (بدون مصرف کود)، t1 مصرف کود پایه (npk)، t2 محلول‌پاشی با غلظت 2 در هزار کود رویش نو بدون مصرف کود پایه ، t3 محلول‌پاشی با غلظت 2 در هزار یکبار (در هفته اول پس از نشاکاری) به همراه کود پایه، t4 محلول‌پاشی دوبار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه، t5 محلول‌پاشی سه‌بار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه، t6 محلول‌پاشی چهاربار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه، t7 محلول‌پاشی پنج‌بار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل طول خوشه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، سطح برگ پرچم، طول برگ پرچم، وزن تر و خشک بوته، تعداد دانه، درصد دانه پر، عملکرد، شاخص برداشت، میزان کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، عدد spad، و شاخص رنگ برگ بودند.یافته‌ها: اثر تیمارهای کودی بر تمامی صفات مورد مطالعه به جز طول خوشه، وزن خشک و وزن تر بوته معنی‌دار بود. استفاده از محلول‌پاشی باعث افزایش کلروفیل و تیره‌تر شدن رنگ برگ‌ها شد. در این آزمایش کود پایه توانست میزان spad را به مقدار حداقل لازم بحرانی (37) برساند، اما محلول‌پاشی به همراه کود پایه باعث افزایش بیشتر مقدار spad (بالاتر از 40) گردید. تمامی تیمارهای محلول‌پاشی برگی تعداد دانه‌های پر را به صورت معنی‌داری افزایش دادند. وزن هزاردانه نیز با محلول‌پاشی افزایش محسوسی پیدا کرد و از 25.1 گرم در شاهد بدون محلول‌پاشی تا 29.0 گرم در تیمار 2 بار محلول‌پاشی در حضور کود پایه افزایش یافت. در این بررسی محلول‌پاشی برگی کود رویش نو تاثیرات مثبتی بر عملکرد دانه، درصد دانه پر، وزن هزاردانه، طول خوشه، میزان کلروفیل برگ، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک نشان داد. بهترین عملکرد دانه (4156.0 کیلوگرم در هکتار) در ترکیب تیماری شامل دوبار (t4) محلول‌پاشی با غلظت 2 در هزار در حضور کود پایه به دست آمد.نتیجه‌گیری: محلول‌پاشی کودی با افزایش فراهمی مواد غذایی و افزایش میزان کلروفیل توانست رشد کلی گیاه و میزان عملکرد آن را افزایش دهد. نکته مهم این آزمایش اثبات تاثیر مثبت محلول‌پاشی برگی بر افزایش عملکرد در حضور کود پایه بود.

Foliar spray of Rooyesh-No fertilizer on yield and agronomic characteristics of rice cv Hashemi

Background and objectives: Foliar spray of fertilizers is an effective fertilizing method for enhancing growth in plants through fast absorption and speeding the transport of assimilates from leaves to the reproductive organs. Rice (Oryza sativa L.) after wheat is the most important crop in Iran and has a special place in people’s food basket. Increasing rice production needs the development and release of high yielding cultivars and management of agricultural practices especially proper fertilizer application. This experiment was aimed to evaluate the effect of foliar spray of RooyeshNo liquid fertilizer on yield, yield components and agronomic characteristics of rice cv ’Hashemi’.Materials and methods: This experiment was carried out as a randomized complete block design with three replications using in 2017 and 2018. Fertilizer treatments included T0: control (No fertilizers applied), T1: application of base fertilizers: (NPK), T2: onetime foliar application of liquid fertilizer with no application of base fertilizers, T3, T4, T5, T6, T7 one, two, three, four and five times application of fertilizer +NPK, respectively. Measured parameters were panicle length, plant height, number of tillers, flag leaf area, length of flag leaf, plant dry plant weight, number of grains, percent of filled grains, yield, harvest index, total chlorophyll content, chlorophyll a and b content, carotene, SPAD value and leaf color.Results: foliar spray of fertilizer had a significant effect on all of the studied traits except for panicle length, and plant dry weight. Foliar spray resulted in darker leaves which was attributed to increase in chlorophyll content. Although application of base fertilizer could provide critical SPAD value (37), but foliar spray increased the SPAD values to higher than 40. Foliar spray also increased the number of filled grains. Thousand grain weight was also higher with foliar spray and reached from 25.1g in T0 (no fertilizer treatment) to 29.0g in two times spray treatment (T4). In this experiment foliar spray had positive effects on grain yield, percent of filled grain, 1000 grain weight, SPAD number, leaf chlorophyll content, leaf color, harvest index and plant biomass. Highest grain yield (4156.0 kg/ha) and performance were observed with twotimes foliar application of fertilizer (T4).Conclusion: Foliar spray increased overall plant growth and grain yield through fast absorption of nutrients and increase of chlorophyll content. An important finding of this experiment was the confirmation of the positive effect of liquid fertilizers even in the presence of base fertilizers.Keywords: Yield, Grain filling, Plant nutrition, Fertilizer spray