مقایسه شاخص‌های کمی و کیفی برداشت سبز و سوخته ارقام نیشکر

سابقه و هدف: افزایش گرمایش جهانی و مسائل زیست محیطی فشار افکار عمومی بخصوص در مناطق شهری نزدیک مزارع نیشکر(saccharum officinarum) موجب گذار از روش برداشت سوخته (اتش زدن مزرعه قبل از برداشت) به سمت برداشت سبز در اکثر مناطق کشت نیشکر درجهان شده است.آتش زدن مزرعه همچنین موجب ازبین رفتن حدود 20 تن برگ و سرشاخه شده که درروش برداشت سبز می تواند به صورت ماده آلی به خاک برگشته موجب حاصلخیزی خاک و پایداری تولید نیشکر در استان خوزستان شود. مواد وروش‌ها: به‌منظور بررسی شاخص‌های کیفی حین برداشت در روش برداشت سبز و مقایسه آن با میزان ضایعات در روش برداشت سوخته نیشکر آزمایشی در سال زراعی 9594 در کشت و صنعت نیشکر امام خمینی اجرا شد. طرح آماری مورد استفاده کرت‌های یکبار خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار بود که سه رقم نیشکر به‌عنوان فاکتور اصلی و پنج روش برداشت و راتونینگ پس از برداشت به‌عنوان فاکتور فرعی درنظر گرفته شد. ضایعات برداشت نیشکر در مزرعه همچون نی کف بری نشده، نی قدی بجامانده، نی چاپری ریخته شده در مزرعه، نی تراش شده، کل ضایعات برداشت، درصد قند نیشکر (پل) و عملکرد نیشکر در واحد‌های ازمایشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. کلیه محاسبات آماری با نرم افزار sas v 9.2 انجام گرفت و برای مقایسه میانگین‌ها ‌از آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار (lsd) استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد ارقام نیشکر در کل صفات مورد ارزیابی اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1% نشان دادند. بیشترین ضایعات نی تراش شده با 2.65 تن در هکتار متعلق به رقم زودرس cp7321 و کمترین متعلق به رقم دیررس cp48103‌‌‌ با 1.23 تن در هکتار بود. بیشترین ضایعات کل برداشت مربوط به رقم زودرس cp7321 با 12.14 تن درهکتار و کمترین متعلق به واریته دیررس cp48103 با 4.46 تن در هکتار بود. با توجه به اینکه واریته‌های نیشکر از لحاظ ارتفاع ساقه تعداد برگ دوره رسیدگی و تحمل در برابر ورس متفاوتند لذا نقش واریته در میزان ضایعات حین برداشت مهم است. بیشترین ضایعات نی تراش شده متعلق به مجموع روش‌های برداشت سبز (بدون اختلاف معنی‌دار بین خود) با حدود 2 تن در هکتار و کمترین میزان تراش نی متعلق به روش برداشت سوخته (1.35 تن درهکتار) بود. مجموع روش‌های برداشت سبز بیشترین ضایعات برداشت را نسبت به برداشت سوخته داشتند. وجود برگ و سرشاخه سبز باعث افزایش ضایعات در برداشت سبز نیشکر می‌شود. روش برداشت اثر معنی‌داری در سطح احتمال خطای 5% بر درصد پل نداشت. بیشترین عملکرد مربوط به واریته میان‌رس cp691062 با میانگین 92.87 تن در هکتار بود. کمترین میزان عملکرد نی مربوط به واریته زودرس با 65.4 تن در هکتار بود. میانگین عملکرد روش برداشت سوخته 83.19 تن در هکتار و میانگین روش‌های برداشت سبز 73.68 تن در هکتار بود. در مجموع روش برداشت سبز نسبت به روش سوخته حدود 11% کاهش عملکرد نشان داد. نتیجه‌گیری‌:از انجا که تحقیقات درخصوص برداشت سبز نیشکر تازه درکشور شروع شده و با توجه به اینکه بیشترین ضایعات به جا مانده درمزرعه در روش برداشت سبز متعلق به واریته زودرس بود همچنین نیاز به انجام تغییرات فنی در دروگرهای نیشکربرای کارایی بالاتر در برداشت سبزوکاهش ضایعات توصیه می شود با امکانات فعلی برداشت سبز نیشکردرمورد واریته های میان رس و دیررس انجام شود.

Comparison of Quantity and Quality Indices in Green and Burnt Harvesting Sugarcane Cultivars

Abstract Background and objectives: Increase in global warming and environmental issues, public opinion pressure, especially in urban areas near cane fields, the necessity of replacing green harvesting sugarcane (Saccharum Officinarum) instead of burning up is increasing. To set on fire cane fields also due to lose about 20 T ha1 herbaceous (Trash blanket) remains can change to organic matter and help to soil fertility and sustainable production of sugarcane in Khuzestan. Materials and methods: To evaluation quantity and quality indices at harvesting time in green harvesting method and comparison with burnt harvesting losses a test performed in 20152016 growing season at Imam Khomeini Agro Industry Company. The experiment design was a split plot based on complete randomized block with four replications. Three sugarcane cultivars were as main plots and five harvesting methods and ratooning after harvesting were as sub plots considered. Infield losses such as complete cane, chopper cane, unravel cane, uncut cane, total losses, pol percent and cane yield was studied in test units. A SAS (v 9.2) software was used for accounts statistical and LSD test for means comparison. Results and Discussion: The results showed that cultivars had significant effect on all of measured characteristics. The highest and lowest unravel cane loses was observed in cultivar of CP7321 (2.65 T ha1) and CP48103 (1.23Tha1), respectively. Maximum total of losses belong CP7321 cultivar (12.14Tha1) and minimum (4.46Tha1) belong CP48 cultivar. Because of difference between sugarcane cultivars in terms of cane length, leaf numbers, maturation stage period and tolerance to logging, these characteristics have important role in field losses. The highest unravel cane losses belong whole of green harvesting methods (without significant different between themselves) with nearly (2Tha1) and the lowest unravel cane was observed burnt harvesting (1.35Tha1). Green harvesting methods had more losses than burnt harvesting method. Because leaves and top are green at harvesting time in green harvesting method so losses amount in green harvesting method is higher than burnt method. The highest pol percent belong pre and middle mature cultivar. Method harvesting had not significant different on pol percent .The highest cane yield was observed in CP691062 cultivar (92.87Tha1) and the lowest cane yield was observed in CP7321 cultivar (65.4Tha1). Average yield of burnt harvesting was 83.19Tha1 and average yield of total green harvesting methods was 73.68T ha1. Generally, yield of green harvesting methods had yield about 11% lower than burnt harvesting methods. Conclusion: Because researches about green harvesting sugarcane start lately in Iran and because infield losses is higher in early maturity cultivar than other cultivars and need to technical changes about sugarcane harvesters for field losses decrease, current green cane harvesting must be start with middle maturity and late maturity cultivars.