ارزیابی کارایی مقادیر مختلف سه علف‌کش اتال‌فلورالین، تریفلورالین و پند‌یمتالین در کنترل علف‌های‌هرز مزارع سیب‌زمینی (solanum tuberosum l.)

سابقه و هدف: یکی از متداول‌ترین روش‌های کنترل علف‌های‌هرز در مزارع سیب‌زمینی دنیا و ایران، کنترل شیمیایی است. علف‌کش‌های مورد استفاده در زراعت سیب‌زمینی در دنیا شامل متری‌بوزین، پاراکوات، پندی‌متالین، ریم‌سولفورون، eptc، سولفوسولفورون، اتال‌فلورالین، تریفلورالین، پندی‌متالین، پروسولفورکارپ، متولاکلر و اگزادیارژیل می‌باشند. علف‌کش‌های ثبت شده سیب‌زمینی در ایران، شامل متری‌بوزین و پاراکوات می‌باشند. به دلیل محدود بودن علف‌کش‌های ثبت شده در ایران از نظر تعداد علف‌کش، زمان کاربرد، تعداد و تنوع محل عمل، این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی علف‌کش‌های اتال‌فلورالین، تریفلورالین و پندی‌متالین در کنترل علف‌های‌هرز مزرعه سیب‌زمینی و تاثیر بر عملکرد و اجزای عملکرد آن انجام شده است. مواد و روش‌ها: آزمایشی مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آلاروق اردبیل در سال 1392 انجام شد. آزمایش به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و با استفاده از رقم آگریا اجرا شد. علف‌‎کش های مورد مطالعه اتال‌فلورالین (سونالان، امولسیون 33%) در دزهای (125/0، 25/0، 5/0، 1، 2 و 4 لیتر در هکتار)، علف‌کش پندی‌متالین (استومپ، امولسیون 33%) در دزهای (25/0، 5/0، 1، 2، 4 و 6 لیتر در هکتار) و علف‌کش تریفلورالین (ترفلان، امولسیون 48%) در دزهای (125/0، 25/0، 5/0، 1، 2 و 4 لیتر در هکتار) بودند؛ همچنین دو تیمار عدم کنترل علف‌های‌هرز و کنترل کامل علف‌های‌هرز به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری علف‌های‌هرز در 20 و 60 روز پس از سمپاشی انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بالاترین درصد کاهش زیست توده کل علف‌های‌هرز در 20 روز بعد از سمپاشی، به ترتیب در دزهای 4، 6 و 4 لیتر در هکتار اتال‌فلورالین، پندی‌متالین و تریفلورالین به‌دست آمد. در حالی‌که در 60 روز بعد از سمپاشی مقادیر 6، 4 و 4 لیتر در هکتار علف‌کشهای پندی‌متالین، اتال‌فلورالین و تریفلورالین بیش از 82 درصد زیست توده کل علف‌های‌هرز را کاهش دادند. مطلوب‌ترین تیمار از نظر کاهش زیست توده سلمه‌تره در 20 و 60 روز بعد از اعمال تیمار، مقدار 6 لیتر در هکتار پندی‌متالین بود که به ترتیب با مقادیر 4، 4 و 4 لیتر در هکتار اتال‌فلورالین، تریفلورالین و پندی‌متالین در یک رده‌ی آماری قرار داشت. کاربرد مقدار 4 لیتر در هکتار اتال‌فلورالین در 20 و 60 روز بعد از اعمال تیمار، بیشترین درصد کاهش زیست توده تاج‌خروس ریشه‌قرمز را ایجاد کرد که به ترتیب باعث کاهش 97 و 91 درصدی زیست توده تاجخروس ریشه‌قرمز شد. بعد از وجین کامل علف‌های‌هرز، مطلوب‌ترین تیمار از نظر عملکرد تک بوته و عملکرد کل غده، در تیمار 4 لیتر در هکتار پندی‌متالین بود که توانست بیش از دو برابر، عملکرد تک بوته و عملکرد کل غده را افزایش دهد. نتیجه‌گیری: کاربرد مقادیر 6 و 4 لیتر در هکتار پندی‌متالین و اتال‌فلورالین، بالاترین درصد کاهش زیست توده علف‌های‌هرز را در 20 و 60 روز بعد از سمپاشی ایجاد کرد. کاربرد دز 4 لیتر در هکتار پندی‌متالین، باعث افزایش دو برابری عملکرد تک بوته و عملکرد کل غده گردید. در نهایت کاربرد علف‌کش‌های پندی‌متالین و اتال‌فلورالین برای کنترل علف‌های‌هرز سیب‌زمینی توصیه می‌شود.

The evaluation of Ethalfluralin, Trifluralin and Pendimethalin efficacy of different doses on controlling of potato )Solanum tuberosum L.( weed

Background and objectives: Chemical weed control is one of the most common weed control methods in potato field in the world and Iran. Herbicides which are using for potato fields include: Metribuzin, Paraquat, Pendimethalin, Rimsulfuron, EPTC, Solfosulfuron, Ethalfluralin, Trifloralin, Pendimethalin, Prosulfocarp, Metolachlor, and Oxadiargyl. In Iran, Metribuzin and Paraquat are recommended herbicides in potato field. Due to the limited number of herbicides registered, application time, number and variety of site, the objective of our research was to evaluate the efficacy of Ethalfluralin, Pendimethalin and Trifluralin for weed control and yield and component yield of potato. Materials and methods: Trials were conducted in Ardabil Agriculture and Natural Resources Research Station in 2013. The experiment performed as doesresponse based on Randomized Complete Block Design with three replications and potato,s cultivar was Agria (common cultivar in Ardabil). Herbicides studied were Trifluralin (Treflan EC 48%) at 0.125, 0.25, 0.5, 1, 2 and 4 L/ ha, Etalfluralin (Sonalan EC 33%) at 0.125, 0.25, 0.5, 1, 2 and 4 L/ ha and Pendimethalin (Stomp EC 33%) at 0.25, 0.5, 1, 2, 4 and 6 L/ ha; also two treatment (with and without weeding) was considered as control. The weed sampling carried out at 20 and 60 days after treatment. Results: Results showed that maximum reduction percent of total weed biomass at 20 days after treatment achieved by 4, 6 and 4 L/ha Ethalfluralin, Pendimethalin and Trifluralin, respectivelly and application 6, 4 and 4 Pendimethalin, Ethalfluralin and Trifluralin reduced more than 82 % at 60 days after treatment, respectivelly. The best treatment of reduction percentage of common lambsqurters biomass was 6 L/ ha Pendimethalin at 20 and 60 days after treatment that had not significant difference by 4, 4, 4 L/ha Ethalfluralin, Trifluralin and Pendimethalin, respectivelly. The maximum reduction percentage of redroot pigweed biomass was 4 L/ha Ethalfluralin. This treatment could reduce redroot pigweed biomass 97 and 91%, respectivelly. After weed free treatment the best treatment of yield per plant and total tuber yield was 4 L/ha Pendimethalin that cause to increase more than two fold. Conclusion: This study showed application 6 and 4 L/ ha Pendimethalin and Ethalfluralin created maximum reduction percentage of weed biomass at 20 and 60 days after treatment. Application 4 L/ ha Pendimethalin increased yield per plant and total tuber yield of potato more than two fold. Therefore, the use of Pendimethalin and Ethalfluralin herbicides is recommended for potato weed control and increasing potato yield.