تاثیر برخی جدایه‎های باکتریایی در جذب و انتقال پتاسیم گیاه ذرت

سابقه و هدف: با وجود مقدار نسبتاً زیادی از پتاسیم در خاک، مشکل دسترسی به منابع پتاسیمی، مهم‎ترین عامل بروز کمبود پتاسیم در گیاهان می‎باشد. بنابراین تجزیه کانی‏های خاک توسط میکروارگانیسم‎ها قابل تامل بوده و در این بین کاربرد باکتری‎های آزادکننده پتاسیم می‎تواند از اهمیت بیش‎تری برخوردار باشد. بر این اساس این آزمایش با هدف بررسی تاثیر جدایه‎های مختلف باکتریایی در تامین پتاسیم گیاه ذرت انجام شد. مواد و روش‎ها: این آزمایش گلخانه‏ای با کاربرد بذور ضدعفونی شده ذرت (رقم سینگل کراس 704)، در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 10 تیمار تلقیح شده با جدایه‎های مختلف باکتریایی متعلق به جنس‌های سودوموناس، باسیلوس، انتروباکتر و ازتوباکتر، تیمارهای کودی (کاربرد کود سولفات پتاسیم به میزان 50% و 100% توصیه کودی) و کنترل منفی (بدون تلقیح باکتری و بدون مصرف کود) بود. آزمایش تا ابتدای فاز زایشی گیاه به طول انجامید و پس از برداشت گیاه و آون خشک کردن نمونه‏های گیاهی، وزن خشک اندام هوایی و ریشه توزین شد. در نهایت نمونه‎ها هضم شده و در عصاره‎های به‎دست آمده غلظت و مقدار پتاسیم، فسفر و نیتروژن محاسبه گردید. یافته‏ها: نتایج نشان داد به غیر از وزن خشک ریشه، فاکتور انتقال و غلظت فسفر اندام هوایی، بقیه پارامترها متاثر از تیمارهای آزمایش بودند. بیش‎ترین مقدار کل پتاسیم در pseudomonas sp. az8 و تیمار کودی 100% برابر با 1582 و 1570 میلی‎گرم بر وزن گیاه به‌دست آمد. در مورد مقدار کل فسفر و نیتروژن هم بالاترین مقادیر در بین تیمارهای باکتریایی به جدایه باکتری az8 اختصاص داشت که به ترتیب برابر با 50.59 و 264.5 میلی‎گرم بر وزن گیاه بود. اما بیش‎ترین غلظت و مقدار پتاسیم اندام هوایی در تیمار کودی 100% به ترتیب 2.55% و 1077.29 میلی‎گرم بر وزن اندام هوایی بود. اما در بین تیمارهای باکتری، azotobacter chroococcum 14sp21 با افزایش 24 و 16% نسبت به شاهد، نتایج بهتری را به همراه داشت. بیش‎ترین غلظت و مقدار پتاسیم ریشه (به ترتیب 2.4% و 605.1 میلی‎گرم بر وزن ریشه) نیز در تیمار باکتری az8 مشاهده شد.جدایه az8 با 104.5% بیش‎ترین کارایی تغذیه پتاسیمی را به خود اختصاص داد. بیش‎ترین وزن خشک اندام هوایی در تیمارهای کودی 50% و 100% (44.42 و 44.06 گرم) مشاهده شد. نتیجه‎گیری: نتایج کلی این آزمایش نشان داد، تلقیح باکتری‎های مورد آزمون در برخی پارامترهای اندازه‎گیری شده بهتر از کاربرد کود شیمیایی عمل کرده است و علت این امر می‎تواند به تاثیرات زیستی باکتری‎ها در خاک مربوط باشد. به طور کلی جدایه‎های pseudomonas sp. az8، a. chroococcum 14sp21 و enterobacter sp. s163 برای انجام آزمایشات تکمیلی پیشنهاد می‌شوند.