اثر سواد محیط‌ زیستی بر رفتار بهینه محیط زیستی هنرجویان کشاورزی و دانش آموزان مدارس سبز استان تهران

هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی اثر سواد محیط زیستی بر رفتار پایدار و دوست دار محیط زیست هنرجویان و دانش آموزان هنرستان‌های کشاورزی و مدارس سبز استان تهران می باشد، مسئله اصلی پژوهش این است که آیا بین سواد محیط زیستی و رفتارهای پایدار در این دو گروه تفاوت وجود دارد و اگر بله، این تفاوت چگونه است؟ برای دستیابی به هدف پژوهش از روش علی- ارتباطی در قلمرو مکانی مدارس سبز و هنرستان‌های کشاورزی استان تهران به آن‌ها استفاده‌شد. جامعه آماری، شامل 998 تن از دانش آموزان مدارس سبز و 435 تن از هنرجویان هنرستان‌های کشاورزی استان تهران در قالب 4 مدرسه سبز و 5 هنرستان کشاورزی بود. نمونه آماری مطالعه با استفاده از جدول مورگان به تعداد 298 نفر تعیین شد که از این شمار، 269 پرسشنامه وارد تحلیل نهایی شد. روش نمونه‌گیری در این پژوهش، به صورت در دسترس بود. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه بود که روایی محتوایی آن توسط برخی از اعضاء هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و پایایی آن نیز با انجام مطالعه پیشاهنگ در مدرسه سبز ربانی و خارج از نمونه اصلی مطالعه، مورد تایید قرار گرفت. (0.908-0.559=α). پردازش داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss25، صورت پذیرفت که علاوه بر آمار توصیفی از آمار استنباطی نظیر آزمون من وایت نی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین متغیر میانگین گویه‌های سنجش رفتار محیط‌زیستی با مدارس سبز و هنرستان‌های کشاورزی تفاوت آماری معنی‌داری در سطح اطمینان 99درصد وجود دارد که نشان‌دهنده رفتار بهینه مطلوب‌تر هنرجویان هنرستان‌های کشاورزی نسبت به دانش‌آموزان مدارس سبز است. بین متغیر میانگین گویه‌های سنجش عملکرد محیط زیستی با مدارس سبز و هنرستان‌های کشاورزی تفاوت آماری معنی داری در سطح اطمینان 99درصد مشاهده شده است که نشان‌دهنده عملکرد محیط‌زیستی بالاتر هنرجویان هنرستان‌های کشاورزی نسبت به دانش‌آموزان مدارس سبز است. بین متغیر میانگین گویه‌های سنجش نیت برای اقدام طرفدار محیط زیست با مدارس سبز و هنرستان‌های کشاورزی تفاوت آماری معنی داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد که هنرستان‌های کشاورزی به طرز معنی داری نیت اقدام طرفدار محیط ‌زیستی بیش‌تری دارند. بین متغیر میانگین گویه‌های سنجش میزان گرایش‌های محیط زیستی با مدارس سبز و هنرستان‌های کشاورزی تفاوت آماری معنی داری در سطح اطمینان 99درصد وجود دارد که هنرستان‌های کشاورزی به طرز معنی‌داری گرایش‌های محیط‌زیستی بیشتری را تجربه می‌کنند. بین متغیر میانگین گویه‌های سنجش دانش ذهنی محیط‌زیستی با مدارس سبز و هنرستان‌های کشاورزی تفاوت آماری معنی‌داری در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده شده است که مدارس سبز به طرز معنی‌داری دانش ذهنی محیط‌ زیستی بیش‌تری را دارند.

the effect of environmental literacy on sustainable and pro-environmental behavior among agricultural and green schools students in tehran province

this study aimed to conduct a comparative analysis of the impact of environmental literacy on sustainable and pro-environmental behaviors among students in agricultural vocational schools and green schools in tehran province. the research employed a correlational-causal design, with data collected from a statistical population of 998 students from green schools and 435 students from agricultural vocational schools across 4 green schools and 5 agricultural vocational schools. using morgan’s table, a sample of 298 participants was selected, with 269 questionnaires ultimately included in the analysis. convenience sampling was used, and data were gathered through a questionnaire validated by faculty members of agricultural extension and education at the university of tehran. reliability was confirmed via a pilot study (cronbach’s α = 0.559–0.908). data were analyzed in spss25 using descriptive and inferential statistics, including the mann-whitney u test. the results revealed significant differences (p < 0.01) between the two groups: agricultural students exhibited significantly more favorable environmental behaviors; they demonstrated higher levels of environmental performance; they displayed stronger pro-environmental behavioral intentions; they held more pronounced environmental attitudes; however, green school students possessed greater subjective environmental knowledge. these findings suggest that while agricultural vocational education may more effectively foster practical pro-environmental actions, green schools excel in developing environmental awareness. the study highlights the need for balanced educational approaches that integrate both knowledge and behavioral components in sustainability education.