ارزشیابی اثربخشی پایگاه های الگویی جامع تولیدی– ترویجی کلزاکاران شهرستان دهلران

پایگاه های الگویی جامع، روشی موثر و کارا برای توسعه فناوری، آموزش کشاورزان و پذیرش و همیاری آنان در استقرار کشاورزی پایدار است. بررسی ها نشان می دهد تحقیقات اندکی در خصوص اثربخشی این پایگاه ها انجام شده است. از این رو در این تحقیق کمی سعی شد با استفاده از روش توصیفی پیمایشی مقطعی به تعیین اثربخشی پایگاه های الگویی جامع تولیدی– ترویجی کلزا در شهرستان دهلران با استفاده از مدل کرک پاتریک پرداخته شود. برای این منظور دو گروه از افراد به عنوان جامعه آماری تحقیق گزینش شدند. گروه اول؛ کلزاکاران دشت عباس، موسیان و مرکزی شهرستان دهلران (n=175) بودند که با استفاده از جدول مورگان، 117 نفر از آن ها به روش نمونه گیری ساختارمند گزینش و مورد بررسی قرار گرفتند. گروه دوم، 14 نفر از مدیران و کارشناسان دخیل در اجرای پایگاه الگویی کلزا بودند که به روش سرشماری مصاحبه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که بر مبنای مدل کرک پاتریک و در چهار سطح (واکنش، یادگیری، رفتار و نتیجه) طراحی شد. به منظور سنجش متغیرها از طیف لیکرت 5 قسمتی (1=خیلی کم تا 5=خیلی زیاد) بهره گرفته شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (cr) تایید شد. روایی شکلی و محتوایی پرسشنامه نیز توسط گروهی از کارشناسان جهاد کشاورزی ایلام و اعضای هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی و روایی تشخیصی (ave) تایید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی و استنباطی (آزمون t، کولموگروف- اسمیرنوف، فریدمن و ویلکاکسون) استفاده شد. یافته ها در سطح یک الگوی کرک پاتریک نشان داد در سطح اطمینان 99 درصد می توان ادعا کرد که بهره برداران از شرکت در پایگاه الگویی کلزا رضایت داشته اند. در سطح دوم نیز نتایج نمایانگر آن بود که میزان آگاهی کلزاکاران افزایش داشته است و نمره های آگاهی بهره برداران در دو مرحله پس و پیش از آموزش از لحاظ آماری معنی دار است (01/.>p). افزون بر این، یافته ها در سطح سوم (رفتار) و چهارم (نتایج) الگوی کرک پاتریک نشان داد در سطح اطمینان 95 درصد می توان ادعا کرد که پایگاه های الگویی جامع توانسته اند در رفتار بهره برداران تغییر پذیری های شایان توجهی را ایجاد کند و دستاوردهای مهمی را برای کلزاکاران به همراه داشته باشند. با توجه به یافته های پژوهش، به برنامه ریزان برنامه های ترویجی پیشنهاد و تاکید می شود که از پایگاه های الگویی به عنوان روشی موثر برای ترغیب و توسعه دیگر برنامه های ترویجی آموزشی استفاده کنند.

evaluating the effectiveness of comprehensive model sites in dehloran, ilam(case study: rapeseed)

in the present study, an attempt was made to evaluate the effectiveness of model sites in dehloran city using the kirk patrick model. for this purpose, two groups of individuals were selected as the study population. first group; rapeseed farmers of abbas plain, mosian and markazi of dehloran city (n = 175) and the second group; managers and experts were involved in the implementation of the canola model site. according to the findings, at the confidence level (99.), it can be claimed that according to the views of rapeseed site users, in both components, satisfaction with the site’s training and satisfaction with the attitude of the trainers have had a favorable and satisfactory response. . also, the results of analysis of variance showed that the difference in knowledge scores of rapeseed site users in the two stages before and after training is statistically significant (p> .01) and the level of awareness of site users in the post training stage. it was more than before training. in addition, the results showed that the value of the third level (behavior) and the fourth level (results) is higher than the value of test 3 and at the confidence level (.95) it can be claimed that from the perspective of managers behavior and predetermined results this course has been completed. according to the results of the present study, planners and policy makers are suggested to develop and promote these sites and provide more support to them.