نظر کارشناسان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نسبت به مشکلات به کارگیری سامانه آبیاری کم فشار توسط بهره‌برداران

یکی از سازوکارهای اصلی در مدیریت بهینه مصرف آب، انتخاب شیوه آبیاری مناسب می‌باشد که در این زمینه، در سال‌های اخیر فناوری آبیاری کم فشار در راستای بهبود راندمان آبیاری سطحی در مناطق با کیفیت نامناسب آب مورد توجه قرار گرفته است. لذا این پژوهش، با هدف کیفی تعیین و تحلیل مشکلات به کارگیری سامانه آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. جامعه آماری، دربرگیرنده کارشناسان بخش‌های آب و خاک و ترویج کشاورزی مدیریت جهاد کشاورزی (68 تن) در استان آذربایجان شرقی بود. نمونه مورد مطالعه از بین خبرگان موضوعی (17 تن) با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردید. داده‌های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. داده‌ها بر پایه نظریه پایه ور و با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا 10، در مرحله‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی پردازش شدند. بر مبنای تحلیل‌های صورت گرفته، شمار هفت مقوله اصلی، 30 مقوله فرعی و 201 واحد مفهومی معنادار به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که مشکلات چندی در استفاده از سامانه آبیاری کم فشار توسط بهره‌برداران وجود دارد که به ترتیب اولویت شامل؛ بازدارنده‌های اقتصادی (5 مقوله فرعی)، نبود زمینه‌های حمایت و نظارت کافی (6 مقوله فرعی)، فرایند دیوان سالاری (بروکراسی) اداری (3 مقوله فرعی)، نبود مالکیت آب و زمین (2 مقوله فرعی)، موانع شناختی آموزشی (4 مقوله فرعی)، موانع اجتماعی (5 مقوله فرعی) و محدودیت‌های مربوط به فناوری آبیاری کم فشار (5 مقوله فرعی) می‌باشد. از نظر پاسخگویان، مقوله‌های مشکلات مربوط به گرفتن مجوزها، اثبات مالکیت زمین، نبود یا کمبود سرمایه اولیه، روند پیچیده اداری برای تقاضا و تصویب طرح و کافی نبودن میزان تسهیلات در مقابل افزایش هزینه اجرا، بیش‌ترین فراوانی را داشتند.

Viewpoint of Experts of East Azarbaijan Agriculture Jihad on Problems of Using Low Pressure Irrigation System by Users

One of the main mechanisms in the optimal management of water consumption is the selection of appropriate irrigation methods. In recent years, low pressure irrigation technology has been considered to improve surface irrigation efficiency in areas with poor water quality. Therefore, this study aimed to qualitatively determine and analyze the problems of using low pressure irrigation system in East Azarbaijan province. The statistical population consisted of experts in water and soil sectors and agricultural extension management of Agricultural Jihad (68 persons) in East Azarbaijan province. The sample was selected from thematic experts (17 persons) by purposeful sampling method. Data were collected using semistructured interview technique. Data were processed in open, oriented and selective coding stages based on Grounded Theory and using MAXQDA10 software. The result indicates that based on there were 7 main categories, 30 subcategories as well as 201 conceptual units. The result shows that farmers mostly faced with barriers including financial problems, cognitive educational, the process of administrative bureaucracy, restrictions of lowpressure irrigation, inappropriate support and monitor, lack of ownership of water and land, and social barriers. According to respondents, Problems in getting of licenses, Proof of land ownership, lack of initial capital, the complex a process of requesting and approving the plan and the insufficient amount of facilities had the most frequency.