نقش برنامه‌های آموزشی-ترویجی در مدیریت ریسک گندم‌کاران دیم استان کرمانشاه

کشاورزی بخش مهمی از اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که فعالیت در این بخش با ریسک‌های فراوانی همراه بوده و مدیریت آن نیازمند توجه جدی است. در همین راستا توجه به نقش برنامه‌های آموزشیترویجی و چگونگی واکنش کشاورزان در برابر انواع ریسک ها بسیار اهمیت دارد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل مدیریت ریسک تولید گندم با تاکید بر نقش برنامه‌های آموزشیترویجی به عنوان یکی از عامل‌های موثر در مدیریت ریسک در بین تولیدکنندگان گندم دیم استان کرمانشاه می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق 83442 تن بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و بهره‌گیری از نمونه‌گیری چند مرحله‌ای نسبت به انتخاب 383 تن از آنان اقدام شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ای بود که روایی محتوایی آن توسط گروهی از متخصصان و پایایی با محاسبه آلفای کرونباخ تایید شد (ɑ≥0.73). در تجزیه و تحلیل داده‌ها و به منظور مدل‌سازی از نرم‌افزارهای spss و smartpls استفاده شد. یافته‌ها گویای آن بود که بین بهره‌مندی از برنامه‌های آموزشیترویجی و آگاهی از منبع‌های ریسک رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت. همچنین مدل‌ پیشنهادی با توجه به ضریب‌های تبیین متغیرهای موجود در مدل، قادر به تبیین 50 درصد از تغییرها در مدیریت ریسک بود. نتایج این پژوهش، بینش جدیدی به محققان، عامل‌های ترویج و کشاورزان ارائه می‌دهد تا با گسترش سطح همکاری های خود، در طراحی راهبردهای مناسب مدیریت ریسک اقدام کنند.

Role of Extension Education programs in Risk Management of Rain-fed Wheat Growers in Kermanshah

Agriculture is considered an important sector in the world economy. However, this section is always associated with risk, implying the need for more attention to risk management. In this regard, it is important to consider the role of extension training programs and how farmers react to risk. The main purpose of this research was to present a risk management model with focusing on the role of extension training programs among rainfed wheat producer in Kermanshah province (N=83442). The sample size was determined based on krejcie and Morgan table (n=383). This research has been done through a survey method and multistage sampling method was used to select 383 farmers. Questionnaire was main research instrument. The content validity of the questionnaire was confirmed by panel of experts and the reliability of different parts was approved with Cronbach,s alpha test (0.73 ≤ ɑ ≤ 0.94). The data were analyzed using SPSS and Smart PLS software. Results showed that the positive significant relationship between the awareness of risk sources and extension training programs. Also, the proposed model can explain 50% of changes in risk management. The results of this research provide useful insights for researchers, extension agents and farmers to develop appropriate risk management strategies by expanding the level of collaboration.