الاحاله وتوظیفها فی تماسک القصیده الدینیه عند الشریف المرتضی قصیده الغدیر نموذجاً

التماسک النصی عنصر هام یُقصد به مجموعه من الادوات التی تسهم فی الربط بین عناصر النص اما علی مستوی ظاهر النص من خلال دراسه الظواهر الشکلیه (الاتساق) او علی مستوی باطن النص من خلال دراسه الجانب الدلالی (الانسجام)، فیرکز الاتساق علی الادوات التی تسهم فی الربط الشکلی بین العناصر المکونه للنص. تعتبر الاحاله من عناصر الاتساق الاساسیه، فهی تعتمد علی عناصر تسهم فی التحام النصوص وترابطها وتعالقها والتی لا تکتفی بذاتها من حیث التاویل؛ اذ لابد من العوده الی ما تشیر الیه من اجل تاویلها، ویتحقّق ذلک الربط بواسطه تلک العناصر الاحالیه المتنوعه بین الاحاله المقامیه والاحاله النصیه المتقسمه الی قسمَین، هما: الاحاله النصیه القبلیه والاحاله النصیه البعدیه. وهذا البحث یصبو الی ایضاح الاحاله ودراسه توظیفها فی تماسک قصیده الغدیر للشریف المرتضی وهو شاعر مسلم ملتزم بالقضایا الاسلامیه لتبیین کیفیه استخدام العناصر الاحالیه ومدی اسهامها فی اتساق قصیدته الدینیه وفق المنهج التوصیفی التحلیلی مع الاستعانه بالمنهج الاحصائی. واتضح لنا من خلال تحلیل العناصر الاحالیه فی قصیده الغدیر للشریف المرتضی فی ضوء علم اللغه النصیّ انّ هناک مجموعه من العناصر قد تضافرت لتشکیل بناء القصیده الدینیه عنده وتشیید بنیتها الدلالیّه، ولذا کانت قصیدته مترابطهً متماسکهً، فتباینت عناصر الاحاله ووسائلها فی القصیده، اذ نجد انّ الاحاله النصیه طغت علی القصیده، حیث اکثرَ الشاعرُ من استخدام الاحاله النصیه القبلیه بالمقارنه مع الاحاله البعدیه وهذا الاستخدام اسهم بشکل کبیر فی تماسک وترابط ابیات القصیده، وقیمتها الفنیه تکمن فی مزاوجه الشاعر بین العناصر الاحالیه والصور الفنیه مما جعل غرضه اقرب الی الادراک واکثر اقناعاً للمتلقی.

Reference and its Application in interconnection of religious ode of Sharif Morteza Al-Ghadir ode as an example

Textual cohesion is one of the important elements of pivotal text and is a set of form (shape cohesion) and semantic (Coherence) tools that contributes the interconnection of text and the interrelationship between its components, so shape cohesion is due to the application of elements which makes the apparent relation between the constituent elements of the text. Reference is a form of shape cohesion that contributes in realization of communication and interconnection of the components of a text, but it does not assume that role alone, but understanding the elements in the context depends on the interpretation and explanation of other elements in the same context which they refer to and this communication is realized through referencing links such as outoftext and incontext reference, which intext also refer to two types of prereference and postreference. The present article seeks to examine the issue of its reference and application in the interconnection of Sharif Morteza`s AlGhadir ode, a Muslim poet who is also committed to the issues of Islam to reveal how the elements of reference are used and their role in realizing the amount of communication and integrity of the elements of this ode. From the analysis of referential elements in the Sharif Morteza`s AlGhadir ode, it appears that a set of elements have joined together in shaping this religious story and its semantic structure and, so the present ode is coherent and intertwined, so the elements and means of reference in this ode are varied, as far as we can see the intext reference has increased in the poet's ode, and at the same time the poet has used more prereference elements than postreference elements and this application has played a significant role in the interconnection and relevance of the ode verses. The artistic secret of this ode is in the referential elements and poetic imagery that makes the poet's intention close to the mind and helps the reader to accept the poet's ode more and more.