بررسی روابط عناصر مدل کسب‌وکار بانکداری الکترونیک ایران با رویکرد تحلیل عاملی

با پیشرفت فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، مدل کسب‌وکار سازمان‌ها دچار تغییرات اساسی شده است. صنعت بانکداری نیز از این تغییرات مستثنی نبوده است. هدف این پژوهش تعیین روابط عناصر تشکیل‌دهنده‌ی مدل کسب‌وکار بانکداری الکترونیک ایران است. پژوهش حاضر از نظر روشِ تحقیق، کمّی و از نظر هدف، کاربردی و برحسب گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی است. جهت رسیدن به هدفِ تحقیق و بر اساس پیشینه‌ی پژوهش از مدل مفهومی شش بخشی بانکداری الکترونیک ایران استفاده شد. بر این اساس با طرح فرضیه‌هایی روی عناصر مدل مذکور، همه‌ی روابط احتمالی عناصر مدل کسب‌وکار بانکداری الکترونیک ایران بررسی گردید. برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز پرسشنامه‌ای با طیف پنج سطحی لیکرت طراحی شد. جامعه آماری پژوهش را خبرگان، مدیران و متخصصان حوزه کسب‌وکار بانکداری الکترونیک کشور در بازه زمانی زمستان 1398 تشکیل دادند. قبل از توزیع پرسشنامه در جامعه، روایی صوری آن توسط اساتید دانشگاهی تائید و با محاسبه آلفای کرونباخ، پایایی آن نیز روی همه متغیرها تائید شد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران در جوامع نامحدود استفاده و حجم نمونه آماری 384 نفر تعیین گردید. جهت تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از تحلیل عاملی تائیدی به‌عنوان یکی از روش‌های پیشرفته آماری جهت مدل‌سازی معادلات ساختاری و تعیین روابط عناصر تشکیل‌دهنده مدل استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد «زمینه‌های فرهنگی»، «نحوه تعامل بانک‌ها با سایر بازیگران صنعت» و «نحوه تعامل قانون‌گذار با بانک‌ها» موجب ارائه «خدمات رایگان بانکداری الکترونیک» شده است و «خدمات رایگان بانکداری الکترونیک» موجب افزایش «انتظارات مشتریان»، ایجاد «نظام کارمزدی اشتباه» و «منفعت شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت از کارمزدها» در نظام بانکی کشور گردیده است.

Investigating the Relationship between the Elements of Iran’s Electronic Banking Business Model using Factor Analysis Approach

The purpose of this study is to determine the relationships of the constituent elements of Iran’s ebanking business model. The present research is quantitative in terms of research method, applied in terms of orientation and descriptive in terms of purpose. To achieve the research goal and based on the research background, a sixpart conceptual model of Iranian electronic banking was used. Accordingly, by proposing hypotheses on the elements of the model, all possible relationships of the elements of the Iranian ebanking business model were investigated. A questionnaire with a fivepoint Likert scale was used to collect the required data. The statistical population of the study consisted of experts, managers and specialists in the field of ebanking business. Before distributing the questionnaire in the community, its face validity was confirmed by university professors and by calculating Cronbach’s alpha, its reliability was also confirmed on all variables. To determine the sample size, Cochran’s formula was used in unlimited communities and the statistical sample size was 384 people. To analyze the collected data, confirmatory factor analysis was used as one of the advanced statistical methods to model the structural equations and determine the relationships of the constituent elements of the model. The results showed that &cultural contexts&, &how banks interact with other industry players& and &how the legislator interacts with banks& affect free ebanking services and &free ebanking services& affect &customer expectations&, &wrong pay system& And &the benefit of companies providing payment services from fees& is effective.