عملیات روانی و آشوب‎های شهری

آشوب‎ها و اغتشاشات شهری، اغلب در ذیل بحث رفتارهای جمعی اعتراض آمیز مورد بحث قرار می‎گیرند. منظور از این گونه رفتارها، اعمال واکنش‎هایی است که از سوی گروهی از شهروندان رخ می‎دهد و نظم و امنیت عمومی را دستخوش اختلال می‎کند. کنش‎های اعتراض آمیز یا رفتارهای آشوب طلبانه و طغیانگرانه را به انواع مختلفی تقسیم می‎کنند. یکی از ملاک‎های مطمح نظر در تقسیم این گونه کنش‎ها، میزان خشونت آمیز بودن آنهاست. بسیاری از محققان و مولّفانی که بررسی و تبیین آشوب‎های شهری را وجهه همّت خویش قرار داده‎اند، بر این باورند که مهمترین عامل موثر در پدیدآیی، استمرار و تشدید این گونه کنش‎ها، عملیات روانی است. منظور آنان از عملیات روانی، مجموعه فنون و اقداماتی است که بر انگیزه‎ها، سلایق و روحیه مخاطبان تاثیر می‎گذارد و آنان را برای انجام و تشدید کنش‎های آشوبگرانه، تهییج و تحریک می‎کند. فنون و تاکتیک‎هایی که به هنگام آشوب‎های شهری مورد استفاده قرار می‎گیرند، متعدّد و متنوع‎اند. اما از آن میان، چند فن و روش، از اهمیت بیشتری برخوردارند. گرچه بهره‎گیری از فنون عملیات روانی برای تهییج گروه‎های ناراضی جهت دست یازیدن به آشوب و بلوا، کاری سهل می‎نماید، اما با بهره‎گیری از ضدّ تبلیغات و فنون عملیات روانی متقابل، می‎توان از دامنه اثربخشی آن فنون کاست.