گزارشی از وضعیت شماره‌های گذشته فصلنامه علمی ـ پژوهشی بسیج اهداف‌، ساختار و محتوی

واژه بسیج یکی از قدیمی‌ترین مفاهیمی است که در ادبیات حماسی ایران از قدمت طولانی برخوردار است و همواره مورد به کار گیری شاعران‌، ادیبان و مورخان بوده است‌. این مفهوم تطور لفظی و معنوی زیادی به ویژه در دوران معاصر پیدا کرده است‌. مرحوم علی اکبر دهخدا در ذیل مفهوم بسیج نوشته است‌، بسیج به معنای سامان‌، اسباب‌، ساز و سامان جنگ‌، آماده سفر شدن‌، عزم و اراده وآماده کردن نیروهای نظامی کشور برای جنگ است‌. نباید درنگ اندر این کار هیچ کجا آمد آسانی اندر بسیج ( فردوسی ) بسیج سخن گفتن آنگاه کن که دانی که در کار گیرد سخن ( سعدی ) چنانکه ملاحظه می‌شود‌، بسیج که دارای مقتضای حماسی است یکی از مفاهیمی است که در گذشته کشور ما غالباً در باب جنگ و دفاع از کیان زندگی به کار می‌رفته است‌، ولی رفته‌رفته تحولاتی که در شرایط سیاسی و اجتماعی زیست جمعی به وجود آمد‌، واژه انقلاب و سرنگونی “رژیم پیشین” با توسل به انقلاب پدیدار شد‌، زیرا در گذشته مفهوم انقلاب و اقدام به سرنگونی رژیم سیاسی به وسیله انقلاب چندان شناخته شده نبود‌. با پیدایش مفهوم انقلاب در قلمرو ادبیات سیاسی جهان واژه بسیج یکی از مفاهیمی بود که در توضیح و تشریح انقلاب بکار رفت‌.