جامعه شناسی جنگ و ارتش

درمیان کتابهایی که چاپ و انتشار می یابند، کتاب« جامعه شناسی جنگ و ارتش» از جمله عناوینی است که می تواند مورد توجه دست اندرکاران امور نظامی و دفاعی قرار گیرد.« مجله علمی و پژوهشی بسیج» در نظر دارد. درهر شماره یک یا چند عنوان از کتبی را که در ارتباط با امر دفاع و تشکیلات نظامی است، معرفی نماید. در این شماره با کتاب « جامعه شناسی جنگ و ارتش» نوشته « پیتر می پر» آشنا می شوید. این کتاب که با ترجمه مشترک آقایان دکتر علیرضا ازغندی و دکتر محمدصادق مهدوی انتشار یافته است، تاکنون 2 بار از سوی نشر قومس بچاپ رسیده است.اهم مطالب این کتاب عبارتند از:1-انوع اولیه تکامل جنگ2-جنگ در مراحل تکامل اجتماعی3-سازمان نظامی و ابعاد آنفصلهای مذکور، زیر مجموعه هایی را به خود اختصاص داده اند که اهم آن عبارتند از حس نوع دوستی و خود پرستی در رفتار اجتماعی که علت یا علل اصلی بروز جنگ محسوب می گردند. به نظر نویسنده، این معجون در خمیره سرشت انسان و حیوان از بدو تکامل یافته است. و این تنازع و درگیری جز معیارهای ارزش گذاری فرهنگ می باشد. زیرا تضادها و رقابتها بوسیله فرهنگ تحت نظم خاصی در می آید و برای بقای جامعه، وجود این تضادها در چارچوب و قالبهای اجتماعی- فرهنگی لازم است. در این بخش از این مجموعه به خودپرستی در رفتار، ارایه تعاریف مهمی در زمینه غریزه پرخاشگری- نوع دوستی، نظام رقابتی، سمبل، فرهنگ، زورگویی و اعمال قدرت جمعی و نزاع اختصاص دارد.برای ورود به بحث در مورد جنگ نویسنده همچنین ازمصادیق خاص جنگ، یعنی اعمال قدرت مردمی و نزاع، یاد کرده است. وی معتقد است نتیجه این نزاع به « سلطه» یکی از طرفین می انجامد. پس از چنگ به معنای« برخوردهای دسته جمعی» است که بر پایه فرهنگ مادی و معنوی استوار می باشد. « می یر» اهداف این جنگها را در جوامع گوناگون و در زمانها و مکانهای مختلف متفاوت می داند و معتقد است که انسان در پناه اعمال تکنیکهای متفاوت قادر است ویژگیهای ساختی جامعه اش را تغییر دهد. وی همچنین نقش ارتش را در این راستا موثر می داند.در بخشهای بعدی این کتاب مبحثی تحت عنوان« مراحل و انواع جنگ» آمده است. نویسنده همچنین با طرح سیوال « چرا جنگ؟» به علل بروز جنگ اشاره می کند. در دنباله بحث، جنگهای عصر حاضر را که در انواع مختلف از قبیل جنگهای شبه نظامی و کنشهای متقابل خصومت آمیز میان افراد می داند، که تغییر در بخش اقتصادی، تکنولوژیک، اجتماعی و سیاسی را همراه دارد.بخش دیگر این کتاب با نام « سازمان نظامی و ابعاد آن» آن مباحث ویژه ای را ارایه می دهد که در این زمینه موارد ذیل را می توان ذکر نمود:1-استخدام نخبگان نظامی در عصر دموکراسی2-رابطه ارتش و جامعه و اشکال مختلف نظامیگری ارتش به مثابه سازمانی تمام3-تحولات در توانایی و انضباط نظامی4-گروههای اجتماعی و مسیله روحیه نبرد گروههای رسمی و غیررسمی و گروههای زوج5-رفتار رزمی و دیسیپلین و جامعهدر پایان، نویسنده به تعریف انواع گروهها از قبیل گروه های اجتماعی، عضویت، راهنمایی، غیررسمی و زوج می پردازد. وی آنگاه مباحث هنجار، همدردی و همبستگی ارزشها و فرماندهی را مورد توجه قرار داده است. نویسنده همچنین به روحیه نبرد و رفتار سربازان نیز تاکید دارد و معتقد است که دو بخش جامعه شناسی جنگ و ارتش، منظور و هدف مشابه و مشترکی را دنبال می کنند.