شیوه بسیج نظامی کشور شوروی(سابق)

قبل از بیان شیوه کلی بسیج کشور شوروی سابق، قابل ذکر است که در این کشور سازمانی به نام سازمان دفاع سرزمینی وجود داشته که دارای تشکیلات و دستگاه اداری نسبتاً خوبی بود که از طریق آن ارتش شوروی( وزارت دفاع) با وجود وسعت عظیم کشور، نژاد، اقوام مختلف و محدودیت وسایل حمل و نقل، میزان آمادگی دفاعی را کنترل می نمود. این سازمان دفاع سرزمینی درکشور به نواحی مختلف نظامی تقسیم می گردید که درآن زمان حدود 16 ناحیه نظامی درسرزمین شوروی وجود داشت، و نکته قابل توجه این است که ماموریت بسیج نیروها هم به عهده همین نواحی نظامی بود و تقریباً این نواحی نظامی شبیه مناطق چندگانه سپاه در سالهای آغازین انقلاب بوده است.در کشور شوروی بسیج در زمان جنگ، در دو مرحله صورت می گرفت؛ البته گفتنی است که در این صورت تشکیلات جداگانه ای به عنوان بسیج یا هر عنوان دیگری وجود نداشت، بلکه با یک رشته اقدامات و اجرای مراحلی، استعداد لازم نیرو و امکانات را برای دفاع آماده می نمود، که استعداد و سقف موجود در زمان ضرور و مشخصی، به وسیله کمیته دفاعی مملکتی با توجه به منابع انسانی تعیین می گردید.اینک به صور دوگانه بسیج در شوروی می پردازیم.