مقایسه و پیشینه قوانین موضوعه حقوق جنگ معاصر در سیره و گفتار امام علی(ع)

در این پژوهش ضمن بررسی اصول و موازین حقوق جنگ یا حقوق بشردوستانه معاصر، پیشینه آن در جنگهای عصر امام علی(ع) تشریح و با این قوانین مقایسه شده است. این بررسی نشان می‌دهد آن حضرت قرنها قبل از تصویب معاهدات بین‌المللی و کنوانسیونهای مختلف حقوق بشر دوستانه، به رعایت موازین انسانی در جنگ اهتمام ورزیده و اصولی را پایه‌گذاری کردند که نه تنها براین قوانین و معاهدات مقدم‌تر است، بلکه در برخی امور مثل تقدم صلح بر جنگ، دعوت به صلح و اقناع دشمن قبل از درگیری، امان دادن و پرهیز از امان‌شکنی و غدر، تصرف نکردن غنایم غیر جنگی و بازگرداندن آن به خانواده و ورّاث مقتولان، عدم مقابله به مثل، منع تخریب سرزمین و خانه‌های غیر نظامیان نیزدر مقایسه باقوانین موضوعه به مراتب انسانی‌تر، اخلاقی‌تر و دارای مزیتهای بیشتر و حتی منحصر به فرد است. این رفتار می‌تواند از یک طرف به عنوان الگویی برجسته در عصر حاضر مورد توجه قرار گیرد و از طرف دیگر، تبلیغات سو معاندان اسلام، که همواره مسلمانان را به جنگ‌طلبی و خشونت متهم می‌کنند خنثی سازد؛زیرا این موازین بر مبانی آموزه‌های قرآنی و سیره نبوی استوار شده است و می‌تواند مغایرت رفتارهای خشونت‌بارو کشتارهای بیرحمانه‌ای را، که عده‌ای به نام اسلام در برابر غیر نظامیان و شهروندان مسلمان در قالب عملیاتهای انتحاری در کشورهایی مثل عراق، پاکستان، سوریه و... انجام می‌دهند، با آموزه‌ها و رفتارهای بزرگان این دین روشن سازد.