رویکرد اقتصاد اسلامی به دوگانه‌ی اثباتی هنجاری

یکی از مهم ترین چالش‌های پیش روی اقتصاد اسلامی در عرصه روش‌شناسی، بحث پیرامون هنجاری و یا اثباتی بودن اقتصاد اسلامی بوده است. این مقاله قصد دارد با رد تعلق اقتصاد اسلامی به حوزه اقتصاد هنجاری، تقسیمی قابل قبول بین گزاره‌های اقتصاد اسلامی پیشنهاد دهد. فرضیه‌ای که این مقاله می‌کوشد آن را نشان دهد این است که اگرچه تفکیک کامل علم اقتصاد اثباتی از اقتصاد هنجاری اصولاً ممکن نیست، ولی به رسمیت شناختن تمایز میان انواع گزاره‌های علمی، به منظور استفاده از روش‌شناسی متناسب برای هر یک، اگر به درستی صورت پذیرد، مفید و حتی ضروری است. روش این پژوهش، ابتدا بررسی اسنادی سیر تاریخی و مفهومی دوگانه‌ی اقتصاد اثباتی و هنجاری در اندیشه اقتصادی غرب و همچنین دسته‌بندی‌های مشابه نزد اقتصاددانان مسلمان، و سپس ارائه تفسیری جدید از یک روایت راهگشا پیرامون دسته‌بندی گزاره‌های یک علم است. در پایان بدین جمع ‌بندی خواهیم رسید که علم از سه نوع گزاره تشکیل شده است که هر یک نیازمند روش ‌شناسی مختص خود می‌باشند.