تحلیل گفتمان انتقادی بیانیه‌ گام دوم انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از روش نورمن فرکلاف

بیانیه گام دوم انقلاباسلامی به‌عنوان برنامه‌ای راهبردی از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است. تحلیل گفتمان این بیانیه‌ می‌تواند ارزش‌های نهفته در ایدئولوژی انقلاباسلامی را واشکافی کرده و گزاره‌های تاریخی مرتبط با متن بیانیه را بر مخاطبان پژوهش آشکار سازد. سوال اصلی تحقیق آن است که بیانیه از چه ساختارها، بافت‌های موقعیتی و روابط متنی و بینامتنی شکل گرفته و تاثیرات متقابل گفتمان بیانیه با ساختارهای اجتماعی و نهادی بر چه مولفه‌هایی استوار است. مقاله حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، روابط ایدئولوژیک بیانیه را در سه بخش توصیف، تفسیر و تبیین واکاوی نموده و به کشف ارتباط میان زبان، ایدئولوژی و قدرت می‌پردازد. تحلیل واژگان و بررسی ویژگی‌های دستوری بیانیه نشان می‌دهد مولد متن به‌دنبال ایجاد گفتمانی تعاملی همراه با ایجاد حس قرابت بوده و با هدف تبیین روحیه اصیل انقلاب برای جوانان و ایجاد فضای گفتمانی سازنده، در صدد ترسیم مسیر آینده‌ نظام است. افعال متن بیانیه، تعهد مطلق نویسنده به صدق گزاره‌های بیانیه و شفافیت دیدگاه مولف در جهان‌بینی را نشان می‌دهد. هم‌چنین عدم استفاده از حسن تعبیر و افعال کمکی مستلزم تردید، حکایت از صداقت و صراحت مولف در تبیین اهداف بیانیه دارد. بررسی زمینه‌های بینامتنی، نمایانگر تاکید بر خودباوری و درس‌آموزی از رخدادهای داخلی و بین‌المللی است. در بررسی تاثیرات متقابل گفتمان با ساختارهای نهادی و اجتماعی، به تعامل بیانیه با «نظام فکری رهبران انقلاب» از یک سو و اثرگذاری و اثرپذیری بیانیه در ارتباط با دانش زمینه‌ای «جامعه‌ی اسلامی ایران» از سوی دیگر پرداخته شده است.

Critical Discourse Analysis of second step of the Islamic Revolution using Norman Fairclough method

The Statement of second step of the Islamic Revolution as a strategic plan issued by Ayatollah Khamenei on the 40th anniversary of Islamic Revolution of Iran. The discourse analysis of the statement can reveal the principles and values embedded in the ideology of the Islamic Revolution and detect the historical statements associated with the text. The main question of research is that what structures, contextual issues and textual relations are formed in the statement as well as mutual influences of the declaration discourse are based on which social and Institutional elements. This paper uses the critical discourse analysis method of Fairclough, in three parts of description, interpretation and explanation for undermining relations and ideological discourse of declaration. The analysis of vocabulary and grammatical properties of the statement indicates that the author is seeking to creation of an interactive dialogue and aims to illustrate the path of the goverment’s future with explaining the spirit and noble ideals of revolution for youth and narrative of the difficult course of Islamic Revolution. The verbs used in the text indicate the author’s absolute commitment to the statement and the clarity of the author’s view of the worldview. the study of Intertextual fields, reflects the author’s emphasis on selfefficacy and reminding internal and international events. In the study of the reciprocal effects of discourse with institutional and social structures, the statement has been dealt with &intellectual system of revolution leaders& and the impact of the declaration regarding the knowledge of the &Islamic community of Iran&.