تاثیر کاربری های شهری در ایجاد جزایر حرارتی مطالعه موردی: شهر اهواز

بررسی وضعیت پراکندگی تابش های حرارتی و ارتباط آنها با انواع کاربری های موجود ، در شناخت میکروکلیمای نواحی مختلف شهرها دارای اهمیت زیادی می باشد. باید توجه داشت که تمرکز زیاد آلاینده ها اعم از سیستم حمل ونقل شهری و صنایع در هر قسمت از شهر باعث افزایش میزان گازهای آلاینده می گردد. این گازها به دلیل عبور امواج کوتاه خورشیدی از خود و جذب امواج بلند زمینی ، پدیده ی گلخانه ای را در محل استقرار خود به وجود می آورند،که عامل مهمی در افزایش دمای منطقه محسوب می شوند و تشکیل جزایر گرمایی را سبب می شوند .از این رو با توجه به بررسی های میدانی و مطالعات لازم امکان شناخت آنها فراهم و در جهت توزیع الگوی دمایی شهرها اقدامات لازم می تواند صورت پذیرد. از طرفی برنامه ریزی شهری امروزه با توجه به گسترش شهرها و تشدید روند مهاجرت بسیار حایز اهمیت است به طوری که بدون هدف و راه کارهای عقلانی و منطقی نمی توان شهرهای امروزی را مدیریت بهینه نمود. عوامل جغرافیایی به عنوان مجموعه و عناصر جغرافیایی به عنوان زیر مجموعه یکی از مهم ترین عواملی هستند که می توانند تاثیر زیادی در برنامه ریزی شهری شهرها به طور اعم و کاربری های شهری به طور اخص داشته باشند.در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای روشی برای تعیین دمای سطحی مناطق موجود در محدوده طرح جامع شهر اهواز ارایه گردد. بدین منظور پس از انجام عملیات پیش‌پردازش بر روی تصاویر و اصلاح و برطرف‌کردن اختلالات موجود در تصویر، برای تعیین نوع کاربری از روش طبقه‌بندی نظارت شده استفاده گردیده است. که پس از انجام مراحل مربوط و تصحیحات لازم به نوع کاربری، نقشه دمایی منطقه ی شهری ا هواز تهیه شده و سپس به 5 منطقه کمی دمایی تقسیم گردیده است. بر این اساس مشخص گردید که منطقه 8 شهرداری اهواز به دلیل واقع ‌شدن کارخانجات عظیم فولاد خوزستان ، لوله سازی خوزستان، شرکت های کربن بلاک خوزستان و لوله سازی اهواز و لوله سازی شرکت ملی نفت بالاترین دمای سطحی را به میزان 2/43 درجه سانتی‌گراد و منطقه 5 شهرداری اهواز که بالاترین میزان فضای سبز را در بین مناطق 8 گانه شهر اهواز دارد پایین‌ترین میزان درجه حرارت را به میزان 9/35 درجه ‌داراست. با محاسبه دمای کاربری‌های موجود نیز مشخص شد که کاربری آبی و فضای سبز به ترتیب به میزان 5/27 و3/33 کمترین و کاربری های صنعتی و شبکه های معابر(خیابانها و کوچه ها با پوشش آسفالت) و زمین های بایر به ترتیب به میزان2/43 و1/41 و2/40 درجه سانتی‌گراد بالاترین دمای سطحی را دارند که در نتیجه بیانگر رابطه مستقیم بین نوع کاربری و میزان دمای سطحی است.