بررسی تطبیقی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش شی‌گرا (مطالعه موردی: تبریز و کرج)

توسعه و گستردگی شهرها از عوامل اصلی در تغییرات کاربری اراضی است که عدم توجه به آن سبب مشکلات زیست‌محیطی، اقتصادی- اجتماعی شده است. از این‌رو، تحقیق حاضر به بررسی تطبیقی توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی در دو کلان‌شهر تبریز و کرج در بازه‌ی زمانی 2000 تا 2017 پرداخته است. پژوهش از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش شی‌گرا و مدل هلدرن استفاده شده است. نتایج تحقیق نمایانگر رشد سریع‌تر کرج نسبت به تبریز می‌باشد؛ به طوری که تبریز 4/2 درصد و کرج 7 درصد توسعه پیدا کرده است و این توسعه در بازه‌های تعیین شده به ترتیب 1/5، 2 و 0/5 درصد در تبریز و 4، 2 و 1 درصد در کرج می‌باشد. در 1کرج مراتع با بیشترین تخریب (10 درصد)، و در تبریز کاربری مختلط باغی و زراعی با 4/5 درصد بیشترین تخریب را داشته است. نتایج مدل هلدرن نشان می‌دهد که رشد کرج صد درصد از رشد جمعیت پیروی کرده است و رشد بالای جمعیت اثر رشد بدقواره شهری را خنثی کرده است و در تبریز 0/55 درصد از رشد، ناشی از افزایش جمعیت و 0/45 درصد از رشد، ناشی از رشد بی‌قواره شهری می‌باشد.

a comparative study of land use change using object method (a case study of tabriz and karaj)

the development and expansion of cities are one of the main factors in the land use change that have been neglected due to environmental, and socio-economic, environmental problems. the present research is aimed at a comparative study of urban development and land use change in two metropolises of tabriz and karaj during the period 2000 to 2017. the research is applied and descriptive-analytic. the object-oriented method and heldern model were used to analyze data. comparison of urban growth indicates the rapid growth of karaj compared to tabriz. tabriz has grown 4.2% during this period, but karaj has grown by 7% and this development has been 1.5%, 2%, and 0.5% respectively in tabriz and 4%, 2%, and 1% in karaj and the most degraded rangelands (10%) in tabriz have had the most combined use of garden and agriculture with 4.5% of destruction. holdern model shows that karaj’s growth has followed the growth of the population, and the high growth of the population has undermined the city’s growth. tabriz has an average of 0.55% growth due to population growth and 0.45% growth due to urban growth.