تبیین عوامل موثر در شکل گیری بی خانمانی در مجموعه شهری تهران

بی‌خانمانی الگویی از سکونت است که از استانداردهای اساسی مسکن جامعه پیروی نمی‌کند. این نوع از سکونت تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله عوامل فردی و ساختاری شکل می‌گیرد که هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ساختاری موثر در شکل‌گیری بی‌خانمانی در مجموعه شهری تهران می‌باشد. عوامل ساختاری با استفاده از رویکرد حق به شهر به سه عامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تقسیم‌شده و میزان تاثیر هر یک از این عوامل نیز در شکل گیری بی‌خانمانی مورد بررسی قرار می گیرد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از شیوه‌های تحلیل کیفی و کمی و با بهره جستن از روش مطالعات اسنادی، مصاحبه و پرسشگری از 20 استاد متخصص در رابطه با مسکن به شناسایی این عوامل پرداخته شده و سپس با استفاده از روش‌های swara fuzzy و fuzzy aras به وزن دهی و در نهایت به اولویت بندی هر یک از آن‌ها اقدام ‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل سیاسی با (1)، اقتصادی با (0/9559) و اجتماعی با (0/8718) به ترتیب مهمترین دلایل شکل‌گیری بی‌خانمانی بوده و همچنین در بین معیارهای تعیین‌شده، معیارهای سیاست‌های تخصیص زمین و مسکن، کالایی شدن زمین و شیوه تخصیص مسکن و سیاست‌های نوین شهری بالاترین تاثیر را در شکل‌گیری بی‌خانمانی در مجموعه شهری تهران داشته‌اند.

Explanation of Effective Factors on Formation of Homelessness in Tehran Metropolitan Area

Homelessness is a pattern of habitance which does not follow the essential standards of housing. This type of habitance forms based on numerous factors; such as personal and structural factors. The aim of this research is identification of structural factors effective on homelessness formation in Tehran metropolitan area. The methodology of this research is practical, based upon the aim and descriptiveanalytical, based upon the method and nature. Considering the aims of the research, at first, the factors affecting homelessness formation were extracted out of previous studies and with emphasize on right to city approach (which is the main approach of this research) and categorized into three political, economic, and social groups and into 15 criteria. These factors were written as a questionnaire and were asked from 20 experts (university faculties) to fill it. Through Fuzzy SWARA, which is one of the new methods of MCDM, and then Fuzzy ARAS, each of these factors and criteria were weighted and prioritized, respectively. The results obtained from the Fuzzy ARAS method showed that political and economic factors are the most important factors in homelessness formation by 0.4089 and 0.3909 weights, respectively. Among 15 criteria, the land and housing allocation policies (political factor), commodity land and housing under allocation approach (economic factor) and new urban policies (political factor) and demographic composition (social factor) were the most important criteria effective on homelessness formation in Tehran metropolitan area