بررسی میزان مشارکت شهرداری‌های کلان‌شهرهای ایران در ارتقاء سلامت شهری و ارائه یک مدل پیشنهادی

یکی از مهم‌ترین نهادهای شهری که شهروندان با آن در ارتباط می‌باشند، شهرداری است. این نهاد با مدیریت و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت خود می‌تواند نیازهای اولیه و ثانویه شهروندان را شناسایی و شهر را به مکانی امن برای آنها بدل نماید. با توجه به اثرگذاری 75 درصد عوامل اقتصادی و اجتماعی و محیطی بر سلامت، شهرداری‌ها می‌توانند نقش مهمی را ایفا نمایند. این پژوهش با هدف ارائه مدلی جهت مشارکت شهرداری‌ها در ارتقاء سلامت جامعه شهری در ایران انجام شده است.این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی کمی و از نظر ماهیت توصیفی است؛ ابتدا با مطالعات کتابخانه‌ای و نظرخواهی از اعضای گروه خبرگان و اجرای تکنیک دلفی طی سه مرحله، ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های پرسشنامه تحلیل و شناسایی و تدوین و پس از تعیین پایایی و روایی آن با شیوه‌ نمونه‌گیری تصادفی با طبقه‌بندی در بین 316 نفر از کارشناسان شهرداری 5 کلانشهر (تهران،‌ مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز) توزیع و سپس گردآوری گردید. پس از تحلیل داده‌ها بر اساس نتایج معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی در مدل اندازه‌گیری مرتبه دوم در مجموع 6 بُعد اصلی با 21 مولفه از 29 مولفه تایید شد شامل: ارتقای برنامه‌ریزی شهری، بهبود شرایط زندگی شهری، حکمرانی مشارکتی، افزایش تاب آوری مناطق در بحران و بلایا، شهرهای دوستدار سالمند، قانون سلامت عمومی. این مطالعه نشان داد؛ شهرداری‌های کلانشهر در ایران از راهبردهای پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت در سال 2015 جهت ارتقای سلامت شهری فاصله زیادی دارند و به دلیل تمرکزگرایی ساختاری، مشارکت آنها در اجرای خدمات سلامت عمومی پایین و پیشنهاد می‌گردد؛ شهرداری‌ها مشارکت خود را در سلامت به ویژه بهبود شرایط زندگی شهری افزایش دهند.

Investigating the Participation of Iranian Metropolitan Municipalities in Promoting Urban Health and Providing a Conceptual Model

Municipality is one of the most important urban institutions with which citizens necessarily communicate. Municipality, with it is longterm management and planning, can identify the primary and secondary needs of citizen whereby the security of urban life can be guaranteed. In the realm of health and its enhancement, municipalities can potentially play an important role. The main goal of this study is to propose a model for municipalities’ participation in health promotion projects in urban settings in Iran. In this study both qualitative and quantitative approaches are utilized. In the first step, dimensions, components, and indices of a questionnaire are identified by interviewing members of the expert group and implementing Delphi technique in three stages. Subsequently, using the survey method, research toolkits were distributed among the members of the sample group. Finally, a model for municipalities’ participation in health promotion projects in urban settings was proposed and was compared to other models exercised in other countries.The results of structural equations indicated that the municipal participation model in health promotion projects in Iran has six main dimensions: urban planning improvement, living conditions improvement, democratic and collaborative governance, safety in face of disastrous and emergency events, creating agefriendly cities, and public health improvement. The improvement of living conditions with a coefficient of 0.96 is the most significant dimension. According to the findings of this study, the role of municipalities in public health promotion in Iran is quite negligible. Overall, this study suggests that municipalities should enhance their involvement in public health promotion particularly in terms of improving living conditions.