پهنه‌بندی کیفیت هوای مناطق 22 گانه شهر تهران با استفاده از gis و روش‌های زمین آمار

آلودگی هوا، به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست محیطی شهرها نمودی از باز خورد فعالیت‌های ناپایدار انسانی در سیستم‌های شهری محسوب می‌شود. تشخیص مشکلات ناشی از اثرات آلودگی در شهرها، ناکارآمدی برنامه‌های شهری مبتنی بر رهیافت‌های سنتی در مواجهه با اثرات آن و پیش‌بینی دقیق مناطق آلوده به عنوان بخشی از گام‌های مناسب می‌تواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه‌ریزان جهت مقابله با این مسئله ارائه نماید. در این مقاله، با توجه به معضل آلودگی هوا برای شناسایی دقیق‌تر وضعیت مناطق 22 گانه شهر تهران و روند آلودگی، اقدام به ارائه نقشه‌های پهنه‌بندی مناسب درطی سال‌های (1390-1395) شده است. هدف حرکت از تصورات ذهنی و خیالی به واقع‌گرایی است. روش تحقیق مطالعه توصیفی مقطعی بوده و در آن به تحلیل فضایی میانگین (aqi) سالانه، ارائه شده توسط ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در شهر تهران پرداخته شده است. ابتدااز آمارهای روزانه آلودگی هوا بر اساس شاخص (aqi) طی سال‌های مزبور در شهر تهران میانگین گرفته و سپس در محیط (gis) با استفاده از روش درون‌یابی (idw) نقشه‌های پهنه‌بندی آلودگی هوا بدست آمد. همچنین با مدل آماری ضریب همبستگی اسپیرمن رابطه میان دو متغیر تصادفی ارتفاعات و آلودگی هوا بررسی شد. سپس با تحلیل نقشه‌های مزبور آلوده‌ترین مناطق شهری و دلایل آن بیان گردید. نتایج نشان داد که بیشترین پهنه آلودگی هوای تهران طی سال‌های مزبورمناطق مرکزی و جنوب غربی شهر تهران می‌باشد، رابطه معنی دار بین عامل ارتفاع و آلودگی هوای تهران وجود ندارد. بدین ترتیب با استفاده از شناسایی و تعمیم‌پذیری نظریه این پژوهش در خصوص آلودگی میسر شد و در نهایت با توجه به مناطق بیشتر آلوده شهر تهران، راه حل‌های سیستماتیک کارا ارائه گردید.

The Zoning of Air Quality in 22 Districts of Tehran Using GIS and Geostatistical Methods

Air pollution, as one of the most important environmental problems in cities, is a reflection of the reversal of unsustainable human activities in urban systems. Recognizing the problems caused by pollution in cities, the inefficiency of urban programs based on traditional approaches in dealing with its effects and accurate prediction of contaminated areas as part of the appropriate steps can provide useful information for planners to address this issue. In this paper, due to the air pollution problems, in order to accurately identify the status of the 22 districts of Tehran and the pollution process, appropriate zoning maps during the years 13951959 are presented. The goal is to move from notreal results to realism. The research method is a descriptivecross sectional study, in which the annual average spatial analysis (AQI) presented by the air pollution sensing stations in Tehran is studied. At first, daily average air pollution was calculated based on the AQI index in Tehran during the aforementioned years, and then in the GIS software, the IDW methodology is used to obtain air pollution zoning maps. Also, the Spearman correlation coefficient model was used to analyze the relationship between two random variables and elevation. Then, by analyzing these maps, the most polluted urban areas and its causes were stated. The results showed that the highest air pollution in Tehran during these years were the central and southwestern parts of Tehran; moreover, there is no significant relationship between height factor and air pollution in Tehran. Thus, using the identification and generalizability of the theory of this research on contamination, finally, with regard to the more polluted districts of Tehran, effective systematic solutions were presented.